روش های تشخیص تکمیلی در اسب

 روش های تشخیص تکمیلی در اسب زمانی صورت می گیرد که یافته های مشاهده شده در خلال معاینه فیزیکی به تعین موقعیت روند بیماری کمک نماید در مرحله بعد می با یست کار با تمرکز بر ان روند ادامه باید مثلا اگر اسبی با تاریخچه سرفه در معاینه با گوشی نیز افزایش تعداد تنفس و خس خس سینه داشته باشد اقدام بعدی در جهت تشخیص تکمیلی باید در بر گیرنده ازمایش سیتولوژیک خلط و کشت میکروبی ان ، رادیوگرافی از سینه ، تابلوی خون و تعین میزان فیبرینوژن باشد.

نمونه خون باید برای تعین نمودار خون ، میزان فیبرینوژن ، مشخصات شیمیایی ارسال گردد. این ازمایشات به تعین وجود حالت التهابی یا عفونی کمک می کند. در اسب هایی با التهاب حاد ممکن است افزایش لکوسیت ها ، نوتروفیل ها ، منوسیت ها ، افزایش فیبرینوژن خون تا ظاهر گردد. در حالات التهابی مزمن ممکن است شمارش افتراقی گلبولهای سفید به وضعیت طبیعی باز گردد ولی اغلب غلظت فیبرینوژن همچنان بالا می ماند و همچنین امکان بوجود امدن کم خونی ناشی از بیماریهای مزمن اسبهای مبتلا به حالات التهابی مزمن وجود دارد.

در اسب های مبتلا به کاهش وزن ارزشمند ترین ازمونهای بیوشیمیایی سرم عبارتند از:

اندازه گیری کراتینین ، ازت اوره خون (B.U.N) ، انزیمهای کبدی (سوربیتول دهیدروژناز و گاماگلوتامیل ترنسفراز) ، بیلی روبین ، آلبومین و گلوبولین.

آزمونهای مقدماتی ازمایشگاهی برای ارزیابی وضعیت اسب مبتلا به عارضه کاهش وزن

آزمایشهای دیگرشامل:

آزمایش های تجزیه ادرار، الکتروفورز سرم، ازمایش سلولهای مایع صفاقی ، و آزمایشات عملکرد جذب معدی– روده ای می گردد.

نتایج بدست آمده از تست های آزمایشگاهی اولیه چگونگی به کار گیری روشهای تشخیصی بعدی را مشخص می کند مثلا چنانچه حداقل اطلاعات اولیه افزایش مشخص فعالیت آنزیم های کبدی را اشکار می کند ارزیابی بعدی ممکن است شامل اولتراسونوگرافی و بیوبسی کبد باشد.

اگر در مورد اسبی مشخص شده که حالت ازتمی و ایزوستنوریک دارد، در ان صورت باید ازمایشات در جهت تشخیص تفریقی این نارسایی مزمن و نارسایی های کلیه انجام پذیرد و این ازمایشات باید شامل اولتراسونوگرافی کلیه و اندازه گیری الکترو لیتهایی که به مقادیر جزئی در ادرار ترشح می شود و میزان بعضی آنزیم ها در ادرار باشد.

اگر چنانچه شکی نسبت به وجود یک روند التهابی بر اساس افزایش فیبرینوژن یا تعداد گلبول های سفید (wbc) وجود دارد نمونه گیری و بررسی مایع صفاقی و نیز رادیوگرافی از سینه الزامی است نمونه گیری از مایع جنب نیز ممکن است به منظور شناسایی کانون التهاب انجام می شود .

چنانچه در یک یا هر دوی این حفرات (سینه و شکم) التهاب چرکی تشخیص داده می شود مایعات نمونه برداری شده از انها را باید جهت کشت میکروبی و تعین حساسیت آنتی بیوتیکی به ازمایشگاه ارسال کرد .

اما در صورتی که هیچ مساله غیر طبیعی در معاینات فیزیکی و یا بررسیهای ازمایشگاهی مقدماتی یافت نشد و هیچ نکته ای در خصوص نگهداری و مدیریت نامناسب اسب در تاریخچه وجود نداشت آن گاه ازمایشهای اخنصاصی جذب معدی- روده ای برای تعین وجود سندرم های سوء جذب توصیه می شود.

این آزمایشات معمولا یا شامل گلوگز خوراکی  و یا آزمایش جذی گزیلوز می باشد.

آزمایش جذب گلوکز خوراکی:

مراحل آزمایش

1- وزن اسب اندازه گیری می شود و حیوان سرتاسر شب گرسنه نگهداری می شود (12-18 ساعت پرهیز غذایی لازم است).

در دو ساعت اول ازمایش باید از نوشیدن اب توسط دام نیز جلوگیری شود .

2- یک گرم از D- گلوکزانهیدراز یا مونو هیدرات به ازای هر گیلو گرم وزن بدن حیوان در نظر گرفته شده و محلول تازه 20% در اب گرم تهیه می شود.

3- در نمونه ناشتا، از خون فورا قبل از ازمایش گرفته شده و زمان صفر برای ان دو در نظر گرفته می شود(همه نمونه ها در ماده ی ضد انعقاد . فلوئورید سدیم)

4- لوله بینی معدی (nasogastic-tube) گذارده شده و تمام محلول گلوکز به معده رسانده می شود

5- نمونه های دیگر خون در دقیقه های 180 ، 120 ، 90 ، 60 ، 30 گرفته شده و برای اندازه گیری گلوکز به آزمایشگاه فرستاده می شود و منحنی عمودی جذب گلوکز کشیده می شود.

.

تفسیر ازمایش:

در شرایط نرمال منحنی جذب دو فاز دارد در 2 ساعت اول گلوکوز بی وقفه از روده کوچک جذب شده و غلظت گلوکز پلاسما دو برابر می شود.

فازدوم وابسته به انسولین بوده و یک نزول پیشرونده را برای رسیدن به حالت سکون که پس از 6 ساعت حاصل می شود نشان می دهد.

ساعتهای نمونه گیری که بیان شد با ید این خصوصیت را در مواردی که جذب لطمه نخورده است نشان دهد.

 یک خط صاف معرف سوء جذب کامل بوده و غالبا بر پیش اگاهی بد دلالت می کند زیرا دلایل اصلی التهاب پیش رونده دیواره روده یا نفوذ سلولی سرطانی دیواره روده است و تشخیص توسط هیستو پاتولوژی تایید می شود.

منحنی حد واسط جذب طبیعی و سوء جذب کامل ، سوء جذب جزئی را نمایان می سازد که دلایل سوء جذب جزئی عبارتند از:

اختلالات گردش خون، کوچک شدن پرزها یا تغیرات التهابی قابل برگشت ناشی از آلودگی انگلی.

نمودار زیر مربوط به اسبی است که با تاریخچه ازدست دادن وزن علیرغم دریافت کافی غذا وجود دارد معاینات درمانگاهی روشن کننده نبوده ولی در ازمایش جذب گلوگز خوراکی سوءجذب را نشان می دهد

جذب گلوکز در اسب سالم به صورت خط ممتد سیاه رنگ و خطوط متقاطع قرمز رنگ جذب گلوکز را در یک اسب مریض نشان می دهد.

اساس آزمایش جذب گزیلوز مشابه ازمایش جذب گلوکز خوراکی می باشد.

.

بررسی نموداری عوامل پاتولوژیکی موثر بر عارضه کاهش وزن در اسب و راه های برخورد با این عوامل

.

یافته های غیر طبیعی تنفسی:

1. خرخر یا خس خس

2. افزایش تعداد تنفس – سختی تنفس و ترشحات چرکی از بینی یا سرفه

برخورد: اندسکوپی رادیوگرافی از سینه، شستشوی نای و نایچه ها، CBC ،ازمایشات سرم

.

یافته های غیر طبیعی دستگاه ادراری:

1- تشخیص کلیه بزرگ شده و یا کوچک شده در توش رکتال

برخورد: اولتراسو نو گرافی و تشخیص بیماری کلیوی حاد از مزمن

.

2-ادرار رقیق با افزایش ادرار رقیق شده

برخورد: تجزیه ادرارپرصورت وجود باکتری و WBC کشت باکتریایی عفونت جهت تشخیص عفونت

برخورد با اختلالات حرکتی:

 معاینه کامل عصبی

–تهیه رادیو گراف ها از محل محدود شده در معاینه عصبی

 سنجش عیار EHV-1 در سرم < انسفالیت شرقی و غربی

 تجزیه مایع مغذی نخاعی

برخورد با ناتوانی در گرفتن غذا:

 اندوسکوپی دهان و حلق

–رادیوگرافی از دهان و حلق

–معاینه عصبی

در این حالات در مورد هاری احتیاط باید کرد.

انتخاب راههای درمان:

انتخاب شیوه درمان اسب مبتلا به کاهش وزن مبتنی بر مسائلی است که از تاریخچه ، معاینات فیزیکی و کارهای تکمیلی متعاقب ان بدست می اید .

برخی از بیماریها که در اسب می تواند منجربه کاهش وزن شود ممکن است ب جز یک حالت تسکینی، پاسخ قابل توجه به درمان ندهد (مثلا نئوپلازی یا نارسایی مزمن عضو).

از سوی دیگر بعضی حالات ممکن است به طور کاملا مطلوبی به درمان جواب دهد (انتروپاتی در اثر وجود شن ،ابسه های داخل حفره شکمی ، دریافت ناکافی غذا بدلیل رقابت ، نامتعادل بودن جیره غذایی و مسائل مدیریتی)

به طور کلی هنگامی که علت کاهش وزن مشخص شود راههای درمانی را می توان در کتب مرجع مربوط به مسائل درمانی اسب یافت.

.

1.این نوع انسفالو مالاسی در اسب در اثر خوردن گیاه خاصی می تواند ایجاد شود که به دلیل فلجی هان و حلق منجر به بی اشتهایی کامل دام می شود.

2.ازمایش fecal flotation برای بررسی وجود تخم انگل

3.ازمایش fecal sedimentation برای بررسی وجود شن

4.ازمایش fecal occult blood test