ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 |
عامل بیماری سیاه زخم یا شاربن
عامل بیماری نوعی باکتری میلهای شکل میباشد که جزء باکتریهای هوازی و هاگدار ردهبندی میشود. این باکتری در هنگام مرگ در خون و تمام ترشحات بدن دام وجود دارد.
این باکتری در معرض هوا در مدت چند ساعت تبدیل به هاگ شده و در خاک بین 40 الی 60 سال میتواند زنده بماند و خاصیت بیماریزایی خود را حفظ کند به همین علت نبایستی لاشههای دامهای تلف شده مشکوک، مورد کالبد شکافی واقع شود و باید بطور صحیح لاشه را از بین برد.
طرز انتقال بیماری شاربن در دامها
منشاء بیماری خاک مناطق آلوده میباشد و سال هایی که هوا گرم و مرطوب است مستعد بروز بیماری شاربن در دامها میباشد به هنگام چرا در مراتع آلوده و یا آب و علوفه آلوده، هاگ شاربن وارد دستگاه گوارش شده و در صورت حساس و غیر ایمن بودن دامها موجب بیماری میگردد.
برخی معتقدند خراشهای موجود در دهان موجب تسهیل ورود هاگ به بدن میشود. گزش خرمگس نیز به ویژه در تکسمیها یکی از راههای انتقال بیماری میباشد.
علائم بیماری شاربن یا سیاه زخم
مرگ ناگهانی در موارد حاد، تب شدید تا 42 درجه سانتیگراد، در موارد حاد که با بیاشتهایی، استاز دستگاه گوارشی، درد شدید، ادرار خونی و اسهال خونی تداوم مییابد.
دامهای آبستن ممکن است سقط نمایند و شیر دامهای شیرده بطور ناگهانی کاهش مییابد و ممکن است غیرطبیعی و خونآلود باشد. تورم ناحیه گردن و زیر شکم نیز ممکن است مشاهده گردد.
افسردگی شدید، تنفس سریع و عمیق و تشنج و نهایتاٌ منجر به مرگ میشود. دوره بیماری در موارد حاد 24 تا 48 ساعت است.
علائم پس از مرگ
- خروج خون تیره رنگ و قیر مانند از سوراخهای طبیعی بدن که از مهمترین خصوصیات این خون لخته نشدن آن میباشد.
- بزرگ شدن طحال و لجنی شدن آن در موارد کالبد گشایی اتفاقی ممکن است دیده شود.
دامهای حساس به بیماری شاربن
عموماً گاو، گوسفند، بز و اسب حساسترین دامها در برابر بیماری میباشند. خوک، سگ و گربه مقاومت مشابهی دارند. بنظر میرسد بیماری در نشخوارکنندگان (گاو، گوسفند و بز) به اشکال فوق حاد و حاد، در اسب به شکل حاد و در گربه و خوک بشکل تحت حاد بروز مییابد. شترمرغ نیز نسبت به سایر پرندگان از حساسیت بیشتری برخوردار میباشد.
راههای پیشگیری و درمان سیاه زخم
درمان بیماری در موارد فوق حاد و حاد تقریباً غیرممکن است. اما برای پیشگیری از بیماری در دامهای اهلی (علفخواران) حداقل یکبار در سال در مناطق آندمیک واکسیناسیون همگانی بایستی انجام شود.
پیشگیری از سیاه زخم
1- از دستکاری خاک و کود حیوانات پرهیز شود.
2- حتیالمکان از دستکاری پوست و پشم حیوانات خودداری شود.
3- چناچه حیوانی مشکوک به سیاه زخم میباشد. از دست کاری و کشتار دام خودداری و سریعاً به مراکز دامپزشکی موضوع را اطلاع دهید.