علت سقط جنین در گاوها چیست؟

تقریباً تمام گاوداران گوشتی و شیری سقط جنین گاو را به نوعی تجربه کرده اند. اما دلیل این اتفاق ناخوشایند چیست؟ 

سقط جنین گاو ممکن است بدنبال‌ یک بیماری عفونی ‌و یا وارد آمدن آسیب و صدمه ای در طول بارداری رخ دهد. البته به گفتۀ کارشناسان چنانچه در یک گلۀ گاوی در مدت زمانی نسبتاً کوتاه چند سقط اتفاق بیفتد، این احتمال وجود دارد که چند گاو در میان گله به بیماری عفونی که منجر به سقط می گردد، مبتلا شده اند. تعدادی از این بیماری ها را در ذیل عنوان کرده ایم: 

تب شالیزار (لپتوسپیروز)

"تب شالیزار" یکی از شایع ترین دلایل بروز سقط جنین در گاوهای ایرلند است و معمولاً سقط 6 تا 12 هفته پس از عفونت اولیه اتفاق می افتد. سقط جنین در گله ای که نخستین بار است به این عفونت مبتلا شده تا 30 درصد افزایش می یابد. همچنین این بیماری بین دام و انسان مشترک است و از طریق تماس با جنین سقط شده یا به دنیا آمده و یا ادرار حیوان آلوده، انسان نیز مبتلا می گردد. تشخیص بیماری غالباً مشکل است و علائم بالینی معمولاً 6 تا 12 هفته بعد از سرایت عفونت به حیوان رؤیت می شود. 

برای تضمین سلامت گله از این بیماری، واکسیناسیون بایستی انجام شود.

سالمونلا 

این یک بیماری مسری است که از ماه 4 و 5 از آبستن شدن گاو باعث اسهال و سقط می شود. کنترل این بیماری می تواند مشکل باشد چرا که بسیاری از حیوانات گله ممکن است بدون نشان دادن علامتی این بیماری را در خود داشته باشند. اما در مورد گاوهای در حال سقط این استثناست چرا که این حیوانات علائم بیماری را نشان می دهند. گاوهای در حال سقط و بیمار تب بالا دارند. بعضی ممکن است در اثر این بیماری از بین بروند. در اثر تماس با جنین یا جفت یا خون حیوان مبتلا این بیماری می تواند سرایت کند. در صورت تأیید بیماری، واکسیناسیون گلۀ دامی بایستی انجام شود. 

نئوسپوراکانینوم 

نئوسپوراکانینوم در گله های گاوی توسط انگلی که در مدفوع سگ یا روباه مبتلا وجود دارد، سرایت می کند. سرایت بیماری از طریق سگ می تواند منجر به سقط مکرر در گله شود و حیوان تا آخر عمر مبتلا به بیماری می ماند. سقط معمولاً بین ماه سوم تا هشتم بارداری اتفاق می افتد و چنانچه گوسالۀ کاملی هم به دنیا بیاید، احتمالاً مبتلاست. 

واکسنی هم برای این بیماری وجود ندارد. و راه پیشگیری اینست که مانع از ورود هر گونه حیوانات اهلی به محل آخور گاوها شوند و حیوان مبتلا را از سایر دام های گله جدا سازند. 

سقط قارچی 

این گونه سقط معمولاً به دلیل وجود قارچ در سیلویی که بد نگهداری شده اتفاق میفتد. به منظور پیشگیری، می توان از میکوتوکسین بایندر استفاده کرد؛  اما از دادن سیلوی آلوده به قارچ به گلۀ گاو بایستی امتناع کرد. البته از بستر کاهی دام هم این بیماری قابل انتقال است اگر چه احتمال سرایت از این طریق کم است. 

باکتری های لیستریا و باسیل از دیگر باکتری هایی هستند که از طریق سیلو به حیوان منتقل می شوند. 

اسهال ویروسی گاوی 

سقط ناشی از اسهال ویروسی گاوی در هر مرحله از آبستنی گاو ممکن است اتفاق بیفتد با اینحال غالباً در مراحل اولیۀ بارداری رخ می دهد.

دامدار می بایست حیوانات بیمار را از گله جدا سازد چرا که آنها منبع عفونت و سرایت بیماری هستند. 

به منظور مصون سازی گله از بیماری واکسیناسیون توصیه می شود با اینحال چنانچه حیوانات بیمار جدا نشوند واکسیناسیون هم تأثیرگذار نخواهد بود.

التهاب عفونی بینی – نای گاوی

بیماری عفونی بینی – نای گاوی (IBR) یک بیماری ویروسی شدیداً مسری است که مجرای تنفسی و داخل بینی  حیوان را آسیب می زند و ممکن است عفونت با ورود به خون بیشتر به بدن حیوان صدمه بزند. همچنین منجر به سقط جنین هم می شود.

با اجرای یک برنامۀ واکسیناسیون بیماری قابل کنترل است.

تب مالت 

این بیماری ضمن آنکه بسیار مسری و خطرناک است، از آن دسته بیماری هایی است که بایستی به مراجع مربوطه و قانونی گزارش شود. در این بیماری سقط معمولاً بعد از 5 ماهگی اتفاق می افتد. جفت و خون و مایعات حاصل از به دنیا آمدن گوساله بسیار آلوده هستند و امکان سرایت بیماری را دارد. معمولاً دامداران بایستی از گاوی که سقط داشته دو بار تست تب مالت بگیرند.

پیشگیری و درمان 

کارشناسان توصیه می کنند هنگامی که سقط جنینی اتفاق می افتد بهترین اقدام قرنطینه کردن آن گاو از سایر  گله – به ویژه سایر گاوهای آبستن – به مدت 2 تا 3 هفته است تا زمانیکه ترشحات واژنی کاملاً تخلیه شود. همچنین توصیه می شود تا نمونه هایی برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال شود. رعایت تدابیر بهداشتی به ویژه در هنگام سقط و پس از آن و در طی تخلیۀ ترشحات بسیار حائز اهمیت است. 

علاوه بر موارد مذکور، در مواردی که واکسیناسیون قابل اجراست (مثل بیماری های اسهال گاوی ویروسی (BVD)، تب شالیزار، التهاب نای – بینی (IBR)، و سالمونلا) بایستی برنامۀ واکسیناسیون با دقت و جدیت اجرا گردد تا از بروز مجدد سقط پیشگیری شود.

منبع: حکیم مهر

برای معاینه گاو چگونه به آن باید نزدیک شد؟

در این مقاله ی سایت مرجع دامپزشکی ایران، اصول نزدیک شدن به گاو برای درمان را بررسی میکنیم. گاو برای دفاع از خود بیشتر از سر استفاده می کند حرکات پاندول مانندی که حیوان با سر وگردن انجام می دهد می تواند فرد مورد عامل را در محدوده مربوطه با خطر روبرو کند گاو شاخ دارخطر بیشتری را متوجه افراد می کندو ضربات کشنده ای را به افراد وارد کند .

در این بین گاو نر نژاد شیری خطر ناکترین نوع گاو به هنگام معاینه است و ورود دامپزشک به بهار بندی که گاو نر در آن ازاد است بسیار خطرناک است .

گاو عصبانیت  خود را با کوبیدن دست به سطح زمین نشان داده و قرار گرفتن دامپزشک یا فرد دیگر در کنار دست ها و سم نیز خطرناک است  گاو همچنین از پای خود برای لگد زدن به جلو, پهلو و عقب استفاده می کند که در اصطلاح به آن The Cow Kick گویند.

لگد پرانی گاو بیشتر به سمت پهلو و جلو است.گاو حتی فردی را که در نز دیک شانه اش قرار دارد با پا مورد حمله قرار می دهدگاو های ماده تازه زا در یکی دو روز اول پس از زایمان خطرناک بوده و نسبت به افرادی به گوساله شان نزدیک شوند، بسیار حساسند.

گاوبه دلیل نداشتن دندان های پیش در فک بالا گاز نمی گیرد . اما دندان های آسیایی گاو بسیار قوی است و در زمان معاینه داخل دهان یا خوراندن شربت یا قرص می تواند     انگشت  ها را به راحتی له یا قطع کند بهتر است گاو نر درون تراوا معاینه شود و از نز دیک شدن به آن در محیط باز خوداری شود.گاو های نر پرواری که در مراتع چرا می کنندبه دلیل برخورد کم با انسان در هنگام معاینه چندان قابل اعتماد نیستند .

در هنگام نزدیک شدن به دام باید مواظب حرکات دم حیوان بود گاو از دم ظریف و آسیب پذیر خود برای دفع مگس ها و حشرات بهره گرفته و در اثر لمس بدن دام نیز توسط دامپزشک یا دامدار ، آن را حرکت میدهد .حرکات دم گاهی ایجاد خطر کرده و با برخورد سریع با چشم انسان ایجاد زخم در قرنیه می کندپس از محافظ چشم نیز استفاده کنید.

همچنین در دامهای تازه زا در اثر  آغشته بودن دم به ترشحات وعفونت های رحمی , وآلوده شدن دامپزشک یا دامدار, احتمال انتقال بیماری های عفونی از جمله باکتری عامل بروسلا وجود دارد .

برای جلوگیری از رمیدن و لگد زدن گاو در حالیکه به آرامی و با صدای ملایم صحبت می کنید از چپ یا سمتی که حیوان به شیردوشی عادت دارد به حیوان نزدیک شوید اصولاً می بایست حیوان را از نزدیک شدن خود به او با صدا های آرام همراه با نوازش بدن آگاه ساخت تا حیوان از نشان دادن واکنش های سریع و غیر منتظره و بعضاً خطرناک اجتناب نماید.

ابتدا دست را روی شانه قرار داده سپس سریعاً دست را به سمت سر حیوان حرکت دهید گاو نر شیری و گاو های دائم الفحل عصبانی بوده و ممکن است شما را شاخ زده و یا به دیوار بکوبد پس همیشه در حین نزدیک شدن باید راهی را برای فرار پیش بینی نمائید نزدیک شدن از روبرو خطرناک بوده و موجب حمله گاو با سر و شاخ خواهد شد تنها زمانیکه حیوان در تراوا محصور است از روبرو نزدیک شوید ، چراکه امکان حمله ور شدن گاو در این حالت زیاد است.

 همچنین :

1) گرفتن چین زانو ،

2) گرفتن سوراخ بینی با دست یا با حلقه، 

3)گرفتن دم به طوری که دم را از پشت  روی ستون فقرات به سمت سر دام بکشیم،

میتواند ما را در مقید کردن دام  کمک کند.