درماتوفیتوزیس در اسب

پوست صاف و براق از مشخصات یک اسب سالم است، در حالیکه پوست مات، زبر و خشن ممکن است نشان دهنده بسیاری از مشکلات اساسی در اسب باشد. پوست اسب همیشه با حمله تعداد زیادی از عوامل گوناگون از جمله: ویروسها، باکتریها و میکروبهای بیماریزای دیگر و همچنین گزش حشرات مواجه است.

علائم مربوط به بیماری پوستی متغیر بوده و ممکن است از یک درگیری ساده پوست با زخمهای جداگانه تا زخمهای پیشرفته همراه با خارش و ریزش مو را شامل گردد.

دو شکل بیماری پوستی که در اسب بیشتر اتفاق می افتند عبارت اند از:

 رینگ ورم (درما توفیتوزیس dermatophytosis) و رین رات (درماتوفیلوزیس dermatophylosis)

رینگ ورم یک عفونت قارچی است که می تواند از اسبی به اسب دیگر از طریق لوازم تیمار مشترک و لوازم سواری و ساز و برگ و یراق اسب منتقل گردد. رطوبت، تراکم جمعیت و شلوغ بودن گله و هوای تاریک و نمور جزء عوامل مساعد کننده بیماری محسوب می گردند.

رینگ ورم اغلب در اسبان جوان (یک تا سه سال) و گاهی مسن تر دیده می شود. در حیونات ضعیف و ناتوان رینگ ورم در ابتدا به شکل زخمهای کوچک ظاهر گشته و به دنبال آن ریزش مو اتفاق افتاده و زخمها به شکل لکه های مدور و کروی شکل درآمده و دلمه روی آنها می بندد.  

در اینحالت چنانچه درمان انجام نگیرد زخمها پیشرفت کرده و بزرگ می شوند، موها شکننده تر و ریزش موها بیشتر شده و زخمها التهاب پیدا می کنند و متورم می گردند.

زخمهای رینگ ورم در اسب بیشتر در محل تماس با زین و تنگ اسب، صورت (اطراف چشم) و پاها ایجاد می گردد. ممکن است این زخمها با خراش شدید همراه باشند. میزان انتقال قارچ مولد رینگ ورم بسیار سریع بوده و به راحتی می تواند از اسبی به اسب دیگر منتقل شود. چنانچه در یک گله اسب به بیماری رینگ ورم مشکوک شدید، خیلی سریع اقدامات درمانی و پیشگیری کننده مناسب از جمله جدا کردن اسب بیمار از بقیه گله، ضدعفونی کردن زخمهای اسب بیمار و همچنین ضدعفونی نمودن وسایل و تجهیزات اسب مربوطه را انجام دهید.

درمان شامل استفاده از داروهای ضد قارچ مانند Clorox (به میزان 1 به 10 در اب) و همچنین شامپوی میکونازول (miconazole) است. درمان بایستی روزانه و تا پنج روز متوالی ادامه یافته و سپس به صورت هفتگی انجام گیرد تا زخمها به خوبی التیام یابند.

رین رات (rain rot)

به عنوان یک تاول مرطوب و گرم شناخته می شود. اندامهای حرکتی خصوصا قسمتهای انتهائی آن درگیر شده ولی ممکن است به یک مسمومیت عمومی تبدیل گردد. عمل بیماری نوعی باکتری است که خصوصیاتی شبیه قارچها دارد. این باکتری در خاک ، به ویژه در خاکهای مرطوب و در زمین هائی که در امتداد نهرها و رودخانه ها قرار دارند مشاهده می گردد.حیوانات بیمار اغلب بعنوان مخزن عفونت محسوب گشته در انتشار بیماری نقش دارند.

رعایت نکردن مسائل بهداشتی اسب داری ها و تحریکات پوستی ایجاد شده در اسب ها مانند تحریک ایجاد شده به دنبال گزش حشرات، از عوامل مستعد کنند بیماری هستند. در این بیماری زخمهائی در پوست بدن اسب ایجاد گشته که ممکن است این زخمها پیشرفت کرده و بزرگ و مدور شوند و بر روی آنها پوسته های زخم ظاهر گردند.

کندن و برداشتن دسته های مو که زخم در آن محل ایجاد کرده دردناک بوده و می تواند موجب خونریزی گردد.

دامپزشکان اغلب ترجیح می دهند زخمهای ایجاد شده بر روی اسبان، کوچک نگه داشته شده و توسعه پیدا نکند تا اقدامات درمانی به طور کامل موثر واقع گردد. زخمها عموما بر روی پشت، کپل، گردن و پاها مشاهده می گردند.

قرار دادن حیوانات در محیط خشک موثر بوده و آنها را از گزش حشرات محافظت می کند. استفاده از حمام ضدعفونی کننده اسبان که دارای شامپوی یدین (iodine) یا کلر هگزیدین (chlorohexidine) و یا پروکسید بنزوئیل (benzoyl peroxide) باشد، به طور روزانه و به مدت 7 روز بسیار موثر است. گاهی اوقات تجویز آنتی بیوتیک ضروری است و آنها را باید به مدت یک تا دو هفته استفاده کرد.

آفتاب گرم و آب و هوای خشک می تواند در مراقبت از رین رات بسیار موثر باشد. مشکلات پوستی مانند از دست دادن مو، التهاب و آماس پیش از ایجاد خارش حتما باید مدنظر قرار گیرد و چنانچه زخمها پیشرفت نموده، پوسته پوسته شده و ریزش مو و خونریزی ظاهر شده باشد، می توان گفت بیماری تشدید شده و وخیم است.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که هیچوقت یک بیماری پوستی را نباید ساده انگاشته و به آن اهمیت ندهیم، بلکه برای تشخیص هر بیماری پوستی و درمان آن مطالعه و تحقیق و تفحص بیشتری نموده تا بهترین روشهای درمان و پیشگیری را انجام دهیم .