اسب بادیه نشینان صحرا

قرنها پیش (جایی در صحراهای خشن و نامهربان خاورمیانه) یک نژاد از اسب به وجود آمد که تاثیر قدرتمندی که این نژاد به دنیای اسب گذاشت، مافوق تصور همگان بود.

درمیان علفهای شیرین مرغزارهای بیابانی، درطول دو رودخانه دجله و فرات درکشورهایی که امروزه به نامهای سوریه ، عراق و ایران شناخته می شوند و در دیگر قسمتهای شبه جزیره عربستان ، این اسب مقاوم و صمیمی پرورش یافت که به نام اسب عربی شناخته شد.

برای ملل اسلامی ، اسب عرب به عنوان هدیه ای از طرف خداوند بود. هدیه ای برای حرمت کردن و ستایش. چرا که اسب از ارج و قرب بالائی برخوردار بود.

سالها قبل از اینکه اروپائیان از وجود این اسب آگاه شوند،  اسبان صحرا به عنوان الزامی برای بقاء مردم بادیه نشین جلوه گر شده بودند، بطوریکه رئیس هر قبیله می توانست تاریخ شفاهی هر خانواده از اسبان خود را نقل کند، همانطور که می توانست تاریخ هر خانواده از قبیله خود را بازگو کند .

قبایل زیادی هم بودند که تنها یک نژاد خالص اصلی را در گله خود داشتند. پنج خانواده اصلی و مشهور اسبان عرب که نژاد الخمسه (Al khamsa) را تشکیل می دادند شامل: کهیلان ، سگلاوی، ابیان، همدانی و هدبان می شدند.

هر نژاد، وقتی به صورت خالص نژادگیری می شد، صفات و مشخصات خاصی را در فرزندان خود بسط می داد که قابل شناسائی و تشخیص بودند. مثلاً

1- نژاد اصیل کهیلان را با ویژگیهایی چون سینه عمیق ، قدرت عضلانی و اندازه می شناختند که اکثراً اندازه یک اسب خالص تا 15 وجب بود. نژاد کهیلان اسبهایی دارای سرهای کوتاه ، پیشانی مسطح و فکهای پائین بودند و رنگهای اصلی آنها خاکستری و شاه بلوطی بود.

2- نژاد اصیل سگلاوی بیشتر دارای صفت سرعت در حرکت بودند تا مقاومت و تحمل ،اسبهای نژاد سگلاوی دارای استخوانهای مناسب و صورت و گردن کشیده تر از نژاد کهیلان بودند . حداکثر ارتفاع ثبت شده برای نوع اصیل این نژاد حدود 5/14 وجب و رنگ رایج در این اسبها کهر بود.

3- نژاد عبیان به سگلاوی بسیار شبیه است. اسبان خالص معمولاً دارای کمرهای بلندتری نسبت به اسب عرب نمونه بودند. آنها اسبان کوچکی بودند که به ندرت ارتفاعی بیش از 2/14 داشتند و رنگ رایج در این نژاد عموماً خاکستری بود که کله های سفید بیشتری نسبت به دیگر نژادها در آنها دیده می شد.

4- اسبهای نژاد همدانی معمولاً به عنوان اسبهایی پهن ، نه چندان زیبا مطرح شده بودند ، با هیکل و اندام تنومند و عضلانی ، این اسبها دارای استخوان بندی بزرگ بودند. سرهایی داشتند که از نیمرخ عموماً مسطح بوده ، فاقد برجستگی جبه بود . همدانی از نظر جبه یکی از بزرگترین نژادها و شاخه های الخمسه بود که تا ارتفاع 2/15 وجب رشد می کرد. رنگهای اصلی در این نژاد نیله و کهر بود.

5- نژاد هدبان نمونه کوچکی از همدانی بود که در چندین ویژگی از جمله استخوانبندی بزرگ و بدن عضلانی با اسب همدانی شریک است . همچنین از صفات مشخصه اسبهای هدبان، دارا بودن طبیعت فوق العاده آرام و نجیب است. حداکثر قد آنها تاارتفاع 3/14 وجب گزارش شده است و بیشتر به رنگهای قهوه ای و کهر دیده می شوند و درصورت وجود، لکه های سفید موجود در بدن آنها بسیار کم است.