این تخم ۸ ضلعی در لانه پرندگان چه می‌کند؟!

بهار گذشته، پرندگان سینه‌سرخ‌های مزرعه‌ای در ایالت ایلینوی(Illinois) روی تخم‌هایی عجیب و غریب نشستند.

 به نقل از نیویورک‌تایمز، در کنار تخم‌های آبی درخشانی که سینه‌سرخ‌ها گذاشته بودند اشکالی متفاوت نیز دیده می‌شد. اگرچه رنگ همه‌ی آن‌ها یکی بود برخی از آن‌ها کشیده و بلند بودند و برخی دیگر زاویه‌دار و چندضلعی در واقع انقدر زاویه‌دار بودند که شباهت کمی به تخم پرنده داشتند.

اما دلیل این موضوع چه بود؟

دانشمندان زیست‌شناسی تکاملی در حال ارزیابی این موضوع هستند که چگونه پرندگان تصمیم می‌گیرند چه اجسامی متعلق به لانه است و چه چیزی مهاجم است و باید از لانه بیرون انداخته شود.

به لطف نتایج این تحقیقات در روز چهارشنبه در مجله‌ی( Royal Society Open Science) منتشر شد ما اکنون می‌دانیم سینه‌سرخ‌ها چه فکری در مورد این تخم‌های ساخته شده توسط پرینترهای سه بعدی آزمایشگاه مارک هابر(Mark Hauber)می‌کردند. مارک هابر ، استاد رفتارشناسی حیوانات در دانشگاه ایلینوی است.

او و همکارانش گزارش دادند که هرچقدر تخم‌های تقلبی باریک‌تر بودند احتمال بیرون انداخته شدنشان بیشتر بود اما سینه‌سرخ‌ها در بیرون انداختن تخم‌های هشت ضلعی که قطری برابر تخم‌های اصلی داشتند احتیاط بیشتری نشان می‌دادند. پرندگان هنگام تصمیم‌گیری که چیزی با ارزش است و چه چیزی مهاجم است از قواعد سرانگشتی استفاده می‌کنند که برای انسان‌ها قابل درک نیست.

دکتر هابر می‌گوید: پیدا کردن اجسام خارجی در لانه برای سینه‌سرخ‌ها غیرطبیعی نیست. آن‌ها میزبان تخم نوعی از پرندگان به نام گاومرغ‌ هستند. این پرندگان در لانه سایر پرندگان تخم‌گذاری ‌می‌کنند. جوجه‌های آن‌ها در لانه سینه‌سرخ‌ها متولد می‌شوند و با فرزندان سینه‌سرخ بر سر غذا رقابت می‌کنند. سینه‌سرخ‌ها معمولا تخم‌های گاومرغ‌ها را که رنگ کرم دارند و بیضی‌ترند بیرون می‌اندازند. این کار، آن‌ها را تبدیل به کاندیدهای مناسبی برای این آزمایش کرد.

محققان دو نوع تخم‌پرنده مصنوعی به وسیله پرینتر سه بعدی تولید کردند. یک دسته به صورت تصاعدی باریک‌تر می‌شدند و گروه دیگر بیشتر زاویه دار می‌شدند. آن‌ها این تخم‌ها را با دقت رنگ زدند. تا پرندگان بر اساس تفاوت ساختاری آن‌ها را از یکدیگر تمیز دهند. و این تخم‌ها را درون لانه‌های سینه‌سرخ‌ها گذاشتند. هنگام بازدید مجدد محققان بررسی کردند که چه اشکالی توسط پرنده از لانه بیرون انداخته شده است.

سینه‌سرخ‌ها دقت زیادی بر روی قطر تخم‌ها داشتند. اکثر تخم‌هایی که تا ۷۵ درصد شبیه تخم خود پرنده بود را نگه داشته بودند و آن دسته که قطرشان کمتر از ۵۰ درصد شباهت داشت بیرون انداخته شده بودند. اما اشیاع زاویه دار به این اندازه بیرون انداخته نشده بودند. در حقیقت تنها زاویه‌دارترین آن‌ها که هشت ضلعی بود هر بار بیرون انداخته شده بود.

به نظر می‌رسد سینه‌سرخ‌ها به متغیرهایی که در طبیعت وجود دارند واکنش نشان می‌دهند. برای مثال تخم "گاومرغ‌ها" عریض‌تر از تخم خودشان است.

دکتر هاوبر با اشاره به تخم‌های زاویه‌دار و نوک تیز می‌گوید: به نظر می‌رسد که آن‌ها در مورد بیرون انداختن این تخم‌ها کاملاً مردد هستند. زیرا متغیری که تغییر داده‌ایم طبیعی نیست. سینه‌سرخ نمی‌داند با آن چه کند، زیرا آن‌ها هرگز برای این موضوع تکامل نیافته‌اند و برای این‌که به اشتباه یکی از تخم‌های خودشان را بیرون نیاندازند آن‌ها را حفظ می‌کنند.

اینکه چه چیزی باعث شناسایی تخم‌پرندگان می‌شود موضوع جذابی است و می‌تواند نشان‌ دهنده‌ی نوع دید حیوانات به جهان باشد و همچنین در آینده به مطالعه مغز پرندگان کمک کند.

دکتر هاوبر گفت: پرندگان نیز مانند انسان‌ها که یک مرکز تشخیص چهره در مغز دارند، یک مرکز تشخیص تخم در مغز دارند. او امیدوار است که اسکن ام آر آی(M.R.I.) به فهم این موضوع که چه چیزی در مغز پرندگان هنگام دیدن این اشیا رخ می‌دهد کمک کند. این تخم‌های پلاستیکی عجیب و غریب می‌توانند ابزار مفیدی برای آزمایشگاه‌ها باشند تا مشخص کنند که پرندگان هنگامی که به لانه خود نگاه می‌کنند چه کاری انجام می‌دهند.

از راه‌اندازی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت جلوگیری نمایید

رئیس انجمن صنفی دامپزشکان علوم بالینی استان گیلان در نامه‌ای به وزیر علوم، خواستار جلوگیری از راه‌اندازی دانشکده دامپزشکی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت شد.

متن نامه «دکتر بهرام واله» به شرح زیر است.

منبع: حکیم مهر

اهمیت دندان‌پزشکی در حیوانات

- بستر علمی حرفه دامپزشکی در جهان امروز گسترده‌تر شده است، به‌طوری‌که بیانگر ارتقای روش‌های درمانی، بهبود تجهیزات و بالندگی فرآیند پیشرفت در طبابت دامپزشکی می‌باشد. بنابراین برای ترسیم آینده درخشان‌تر دانش دامپزشکی کشورمان ناگزیریم تا با روند توسعه جهانی همسو گردیم.

- رشد جمعیت حیوانات خانگی به‌ویژه در کلان‌شهرها و رابطه تنگاتنگ سلامت حیوانات خانگی با سلامت جسمی و روانی جامعه علی‌الخصوص در دوران پاندمی کووید-۱۹ بیشتر مشهود شد. بنابراین توجه به بیماری‌های فراگیر از جمله بیماری‌های دهان و دندان در حیوانات خانگی، به همان اندازه سلامت دهان و دندان در انسان‌ها از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

- بیماری‌های دهان و دندان یکی از شایع‌ترین و رایج‌ترین بیماری‌هایی هستند که توسط دامپزشکان تشخیص داده می‌شوند. از سوی دیگر اغلب صاحبان حیوانات خانگی فاقد دانش و آگاهی کافی در زمینه رعایت مراقبت بهداشتی دهان و دندان حیوانات خود می‌باشند، به‌طوری‌که عدم توجه و تاخیر در تشخیص این گروه از بیماری‌ها، می‌تواند مخاطرات بسیار و جبران‌ناپذیری را برای دام ایجاد نماید.

- هر چند در سال‌های اخیر اهمیت و ضرورت ارائه خدمات تخصصی دندانپزشکی در لیست خدمات اغلب مراکز درمانی دامپزشکی دیده می‌شود، همچنان ضرورت آموزش‌های آکادمیک مدون در دانشکده‌های دامپزشکی مورد امعان نظر قرار نگرفته است؛ اگر چه دانشجویان دامپزشکی در دوره دکترای حرفه‌ای با فهرست طولانی از سرفصل‌های درسی مواجهند که پس از فراغت از تحصیل و ورود به حرفه طبابت، بعضاً کمترین سهم در طبابت بالینی را داشته و کاربردی نمی‌باشند. لذا تغییر نگاه در برنامه‌ریزی‌های کلان با توجه به نیاز جامعه در برخی علوم بالینی به شدت احساس می‌شود. در نتیجه با در نظر گرفتن درصد بالای بیماران نیازمند درمان در این حوزه، ضروریست سهم و جایگاه ناچیز آموزش دندانپزشکی دامپزشکی در سطوح آموزش‌های دانشگاهی کشورمان مورد توجه و لطف مسوولان و برنامه‌نویسان درسی قرار گیرد.

- امید است در سال‌های آینده نگاه مسوولان و برنامه‌ریزان آموزشی به مجموعه آموزش‌های بالینی، به‌ویژه دندانپزشکی دامپزشکی بیشتر معطوف گردد تا دانشجویان در سطح دوره دکترای عمومی و تخصصی از دانش کافی در این حوزه بهره‌مند شده و همسو با این دانش در جهان امروز، با ارتقای آنچه از آن به standard of care در طبابت دامپزشکی نام می‌برند همراه گردیم، چرا که دندانپزشکی دامپزشکی سهم قابل تاملی را در آن داراست.

دکتر آذین توکلی/متخصص جراحی دامپزشکی

دانشیار دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار / عضو انجمن دندانپزشکان دامپزشکی اروپا

منبع: خبرنامه انجمن جراحی دامپزشکی ایران (ماهنامه هدهد)

ساخت رده‌ی جدیدی از آنتی‌بیوتیک‌ها

دانشمندان موسسه‌ی «ویستار»، رده‌ی جدیدی از ترکیبات را کشف کرده‌اند که هم زمان مانند آنتی‌بیوتیک‌ها خاصیت کُشندگی عوامل بیماری‌زای مقاوم به دارو را دارند و در عین حال، باعث تحریک سیستم ایمنی بدن به پاسخ نیز می‌شوند. نتایج این کشف در مجله‌ی Nature منتشر شده است.

سازمان بهداشت جهانی، مقاومت دارویی را به‌عنوان یکی از ۱۰۰ تهدید سلامتی بشر دسته‌بندی کرده است. طبق تخمین‌ها تا سال ۲۰۵۰ میلادی، سالانه ۱۰ میلیون نفر بر اثر مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها از بین می‌روند و اقتصاد جهانی در نتیجه‌ی آن ۱۰۰ هزار میلیارد دلار متضرر می‌شود. فهرست باکتری‌هایی که در برابر داروها مقاوم شده‌اند روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود و داروهای کمی برای مقابله با آن‌ها وجود دارند. به همین خاطر، نیاز به وجود رده‌ی جدیدی از آنتی‌بیوتیک‌ها به شدت احساس می‌شود.

دکتر «فرخ دوتیوالا» به‌عنوان سرپرست این تحقیق، می‌گوید: «ما از یک استراتژی خلاقانه برای تولید مولکول‌های جدید استفاده کردیم که می‌تواند عوامل بیماری‌زای پیچیده را از بین ببرد و در عین حال پاسخ سیستم ایمنی بدن را نیز بهبود می‌بخشد.»

آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً عملکردهای اصلی باکتری‌ها شامل سنتز پروتئین و ساخت غشای سلولی و یا مسیرهای سوخت و ساز آن‌ها را هدف قرار می‌دهند. باکتری این قابلیت را دارد که جهش پیدا کند و نیازهای خود را به نحو دیگری تامین کند. محققین در این مطالعه‌ی جدید، دریافته‌اند که استفاده از سیستم ایمنی برای حمله به باکتری از دو مسیر متفاوت، باعث می‌شود مقاوم شدن باکتری در مقابل دارو سخت‌تر باشد.

محققین بر روی مسیر سوخت و ساز باکتری‌ها تمرکز کرده‌اند. زیرا این مسیر در انسان‌ها وجود ندارد و بهترین زمینه را برای تولید آنتی‌بوتیک فراهم می‌آورد. این مسیر در باکتری‌ها مسئول تولید مولکول‌های ایزوپرنوئید است که باکتری بدون وجود آن امکان زنده ماندن ندارد. آنزیم «IspH» برای تولید این مولکول ضروری است و به همین خاطر، دانشمندان بر روی این آنزیم تمرکز کردند. از آنجا که این آنزیم در بسیاری از باکتری‌ها وجود دارد می‌توان نتیجه گرفت که آنتی‌بیوتیک تولید شده بر روی طیف گسترده‌ای از باکتری‌ها عمل می‌کند.

محققین از مدل‌سازی کامپیوتری برای غربال کردن میلیون‌ها ترکیب دارویی موجود استفاده کردند تا بتوانند بهترین ترکیب برای مقابله با آنزیم مورد نظر را پیدا کنند. آن‌ها در مرحله‌ی بعد توانستند دارویی برای مقابله با IspH بسازند که توانایی نفوذ به سلول‌های باکتری را داشته باشد. مولکول ساخته شده توسط این تیم، باعث تحریک سیستم ایمنی بدن می‌شود تا فعالیت‌های ضدباکتریایی خود را افزایش دهد.

آزمایش مولکول‌های تولید شده نشان‌دهنده‌ی غیرسمی بودن آن‌ها است و پس از طی مسیرهای قانونی می‌تواند در دسترس عموم قرار گیرد.

منبع: مجله ایلیاد

چطور عنکبوت‌ها در فضا تار می‌تنند؟

انسان‌ها بیش از یک بار عنکبوت به فضا فرستاده‌اند تا تاثیر گرانش زمین بر روی تارهای آن‌ها را ببینند. چیزی که در ابتدا به‌عنوان آزمایش دانش‌آموزان دبیرستانی مطرح بود، به نتایجی منجر شد که هیچ کس آن‌را پیش‌بینی نمی‌کرد.

آزمایش عنکبوت‌ها در فضا توسط ناسا را می‌توان از کارهایی دانست که در ابتدا خسته‌کننده به‌نظر می‌آمد، ولی یافته‌های غیرمنتظره‌ای به‌دست داد. پرسش مربوط به این آزمایش نسبتاً ساده بوده است؛ بر روی زمین عنکبوت‌ها تارهای نامتقارن می‌سازند و مرکز تار به سمت لبه‌ی بالایی تار متمایل است. زمانی که عنکبوت در حال استراحت است، طوری می‌نشیند که سر آن رو به پایین باشد تا بتواند با حرکت در جهت گرانش، شکار خود را در سریع‌ترین زمان ممکن بگیرد. پرسش اینجاست که این حیوانات در فضا و بدون گرانش چگونه این کار را انجام می‌دهند؟

ناسا در سال ۲۰۰۸ تصمیم گرفت تا برای دانش‌آموزان دبیرستانی این آزمایش را انجام دهد. هر چند پرسش این آزمایش ساده به‌نظر می‌رسید، ولی برنامه‌ریزی و انجام این آزمایش چندان هم ساده نبود. به هر حال دو عنکبوت از گونه‌های مختلف به ایستگاه فضایی بین‌المللی فرستاده شدند.

عنکبوتی که به‌عنوان جایگزین به ایستگاه فرستاده شده بود، توانست محفظه‌ی نگهداری خود را باز کرده و وارد محفظه‌ی ثانویه‌ی بزرگ‌تر شود و مشکل اول را ایجاد کرد. مگس‌هایی نیز به‌عنوان غذای عنکبوت با آن‌ها به فضا فرستاده شده بودند، ولی نرخ تولید مثل آن‌ها بیش از توان مصرف عنکبوت‌ها بود و به مرور زمان لارو مگس کف محفظه را به طور کامل پوشاند.

پس از یک ماه، لارو مگس شیشه‌های اطراف محفظه را پوشاند و عنکبوت‌ها قابل مشاهده نبودند. در واقع این آزمایش با شکست مواجه شد و محفظه‌ی مورد استفاده در این آزمایش به موزه‌ی علوم و طبیعت ایالت دنور آمریکا، اعطا شد.

در سال ۲۰۱۱ مجدداً فرصت انجام این آزمایش فراهم شد. این بار آزمایش با 4 عنکبوت از یک گونه شروع شد. دو عنکبوت در محفظه‌های جداگانه به فضا فرستاده شدند و دو عنکبوت در محفظه‌های جداگانه در همان شرایط محیطی روی زمین نگهداری شدند، به طوری که تنها تفاوت عنکبوت‌ها با یکدیگر در گرانش تحمل شده توسط آن‌ها باشد.

برنامه‌ریزی‌های اولیه بر این اساس بود که عنکبوت‌های جنس ماده برای این آزمایش انتخاب شوند، ولی از آنجا که باید عنکبوت جوان برای این آزمایش انتخاب می‌شد، تشخیص جنسیت عنکبوت‌ها در جوانی کار بسیار مشکلی است. در ادامه‌ی کار مشخص شد که دو عنکبوت مورد استفاده در این آزمایش در واقع نر بوده‌اند. شانس خوب اینجا بود که یکی از نرها روی زمین مانده بود و یکی از آن‌ها به فضا فرستاده شده بود.

عنکبوت‌ها تارهای خود را تنیدند، آن‌ها را خراب کردند و از نو تنیدند. سه دوربین از هر عنکبوت هر ۵ دقیقه یک بار تصویر تهیه می‌کرد. دانشمندان با بررسی ۱۴،۵۰۰ تصویر، تقارن تارها و نحوه‌ی قرارگیری عنکبوت درون تارها را آنالیز کردند. آن‌ها دریافتند که تارهای تنیده شده در فضا، تقارن بیشتری دارند و مرکز تار به وسط تار نزدیک‌تر است و عنکبوت‌ها نیز همیشه سر خود را رو به پایین نمی‌گیرند.

محققین نشان دادند که تنیدن تار توسط عنکبوت‌ها به تاریکی و روشنایی محیط نیز بستگی دارد. در واقع تارهایی که در ایستگاه فضایی و در نور لامپ ایجاد شده بودند، مانند تارهای زمینی نامتقارن بوده‌اند.

محققین دریافتند که اگر نور لامپ خاموش باشد، عنکبوت به صورت اتفاقی در همه‌ی جهات در تار خود حضور خواهد داشت، ولی زمانی که لامپ روشن باشد عنکبوت همیشه پشت به لامپ خواهد بود. در واقع آن‌ها فهمیدند که اگر گرانش وجود نداشته باشد، عنکبوت‌ها از نور لامپ برای جهت‌یابی استفاده می‌کنند. از آنجا که عنکبوت‌ها معمولاً تار خود را در تاریکی می‌تنند و شکار خود را نیز در تاریکی انجام می‌دهند، تا کنون تصور می‌شد که نور تاثیری در تنیدن تار توسط آن‌ها ندارد. اکنون مشخص شده است که عنکبوت‌ها از یک سیستم پشتیبان برای گرانش استفاده می‌کنند.

منبع: مجله ایلیاد