تغذیه اسب (بخش دوم) تغذیه با لوله معدی

موارد کاربرد لوله بینی معدی در اسب:

1. در اسب‌هایی که دستگاه گوارش سالم است.

2. اسب‌هایی که تمایل به خوردن دارند اما به علت مشکلات ناحیه دهان، حلق یا مری ، بلع دردناک دارند و همین امر سبب روی گرداندن از غذا می‌شود مانند بعد از جراحی‌های مری، بوتولیسم و همه‌ی موارد دیسفاژی(اختلال در بلع)  

تغذیه اسب (بخش نخست) به چه اسب هایی باید در غذا خوردن کمک کرد؟

به طور کلی به این سه گروه اسب‌‌ باید در غذا خوردن کمک کرد:

1.  اسب‌های بیمار

2. اسب‌هایی که اخیرا جراحی شده‌اند.

3.اسب‌هایی که از صدمات سر یا گردن رنج می‌برند. 

سرمای هوا چگونه دستگاه تنفس اسب را آسیب‌پذیر می‌کند؟

هوای سرد و خشک زمستان به طور بالقوه اسب را به محرک‌ها، پاتوژن‌های تنفسی و اسپاسم برونش‌ها حساس می‌کند.

سرور گرامی، در این مقاله با دکتر کارا لازکولا از امریکا درمورد مراقبت از اسب‌ها در هوای سرد زمستان همراه می شویم. 

وبینار آموزشی مقدمه‌ای بر رفتارشناسی اسب

پنجشنبه ۲۷ آذر

ارسال عبارت "دام بزرگ" به شماره یا آیدی زیر

09126006936 / @Ebnalnassir

instagram.com/araz.events

مشمشه در اسب

بیماری مشمشه چیست ؟

مشمشه یکی از قدیمی ترین بیماریهای عفونی واگیر دار و قابل انتقال بین حیوانات و انسان است. بیشتــر تک سمیان (اسب ، الاغ و قاطر) به این بیماری حساس بوده و ابتلاء به مشمشه می تواند منجر به مرگ آنها شود. عامل این بیماری، باکتــری بورخولــدریا مالئی (Burkholderia mallei)است که سابق بر این به عنوان پسودوموناس مالئی شناخته می شد.

بیماری مشمشه از چه زمانی وجود داشته است ؟

مشمشه از دوران هــای قدیم شناخته شده و از زمان توصیف آن توسط بقراط تحت عنوان بیمـاری وخیم اسب سانان همیشه به عنوان یکی از مهمترین بیماریهای تک سمیان مطرح بوده است. تا قبل از انقلاب صنعتی که از تک سمیان به عنوان وسایل ترابری و باربری استفاده می شد و اسب و قاطر جایگاه ویژه ای در قوای نظامی داشتند، مشمشه از شیوع بالا و اهمیت وافری برخوردار بود. طوریکه در گذشته دور علاوه بر موارد فراوان وقوع طبیعی بیماری درتک سمیان و انسان، از باکتری عامل مشمشه به عنوان سلاح میکروبی در جنگ های جهانی نیز استفاده شده است. از قدیم الایام مشمشه به عنوان بیماری مهم مشترک بین انسان و دام در دامپزشکان و تیمارگران اسب سانان دیده می شد. اما در سالهای اخیر با اجرای برنامه های کنترل و ریشه کنی این بیماری در حیوانات توسط دامپزشکی کشورها، میزان شیوع جهانی آن در حیوانات به مقدار زیادی کاهش یافته و موارد نادری از بیماری در انسانها گزارش شده است.

 آیا این بیماری در ایران شایع است؟

این بیماری در سالهای دور در ایران شایع بوده است و لی با اقدامات سازمان دامپزشکی ایران برای کنترل بیماری در دامها، در حدود30 سال گذشته گزارشی از وقوع انسانی این بیماری در ایران وجود نداشته است.

در سال 1389 به علت تغذیه حیوانات گوشتخوار باغ وحش تهران با گوشت حیوانات تک سمیان آلوده این بیماری در چند راس از حیوانات باغ وحش مشاهده شد.

وضعیت آلودگی مشمشه درمنطقه خاورمیانه چگونه است ؟

آخرین طغیان مشمشه در اسب ها درسال 2010 میلادی در بحرین، کویت، سوریه و لبنان رخ داده است و سازمان جهانی بهداشت دام، بیماری مشمشه را در حال گسترش در خاورمیانه می داند و آن را در فهرست بیماری های نوپدید قرار داده است.

چه حیواناتی می توانند به مشمشه مبتلا شوند؟

تک سمیان (اسب، الاغ و قاطر) به عنوان میزبان اصلی باکتری بورخولدریا مالئی (عامل مشمشه) در طبیعت می باشند. الاغ ها بسیار حساس بوده و بیشتر به شکل حاد مشمشه مبتلا می شوند. اسب ها تا حدی مقاومتر بوده و بیشتر به شکل مزمن و مخفی مشمشه دچار می شوند. قاطر و نتاج حاصل از اسب و الاغ حساسیت کمتری در مقایسه با الاغ داشته و می توانند هر دو شکل حاد و مزمن مشمشه را نشان دهند.

بیماری در شتر، گربه سانان (شیر، ببر، پلنگ، گربه اهلی)، خرس، گرگ، سگ، نشخوارکنندگان کوچک (گوسفند و بز) نیز دیده شده است. گوشتخواران وحشی ( بخصوص گربه سانان وحشی در بند) که در نزدیکی تک سمیان آلوده به مشمشه زندگی می کنند یا از لاشه های آلوده تغذیه کنند، می توانند به مشمشه مبتلا شوند. خوکچه هندی و هامستر از حیوانات آزمایشگاهی بسیار حساس می باشند.

انسان به عنوان میزبان اتفاقی مشمشه بوده و انتقال آن به انسان حتی در صورت تماس نزدیک و مکرر با حیوانات آلوده به ندرت اتفاق می افتد. انسان به مشمشه حساس است و اغلب موارد درمان نشده بیماری در انسان منجر به مرگ افراد می شود. با اینکه امروزه مشمشه در انسانها به ندرت رخ می دهد، ولی امکان ابتلاء افرادی که در تماس نزدیک با حیوانات آلوده هستند و یا در محیط آزمایشگاه وجود دارد.

مشمشه چگونه به انسان و حیوانات منتقل می شود ؟

ترشحات بینی و تراوشات آماسی جراحات پوستی می توانند حاوی مقادیر زیادی باکتری بورخولدریا مالئی باشند و به راحتی از طریق اشیاء ، لوازم و محیط پخش شوند. انتقال بیماری بین حیوانات از طریق تماس نزدیک، استنشاقی، بلع مواد آلوده (غذا و آب مشترک) یا بصورت غیرمستقیم بوسیله اشیاء آلوده صورت می گیرد. متداولترین راه انتقال مشمشه در میان تک سمیان از طریق غشاءهای مخاطی دهان و بینی، استنشاقی، جویدن و متعاقب بلع آب و غذای آلوده است. باکتری از طریق لوازم و اشیاء آلوده از قبیل لوازم ستوربانی، سم چینی، یراق آلات اسب، لواشه و لوازم دامپزشکی نیز می تواند منتقل شود. انتشار بیماری از طریق استنشاقی نیز به ندرت در شرایط طبیعی اتفاق می افتد.

حیوانات آلوده و ناقلین به ظاهر سالم به عنوان عمده ترین منابع انتقال مشمشه محسوب می شوند.  ناقلین تحت بالینی مشمشه در مقایسه با مبتلایان بالینی نقش مهمتری در انتقال بیماری ایفاء می کنند. فقرغذایی، شرایط بهداشتی نامطلوب، تراکم حیوانات، عوامل استرس زا و تضعیف ایمنی بدن ( از قبیل آلودگی انگلی) از جمله عوامل خطرزا در ابتلاء به مشمشه هستند.

ابتلاء انسان به مشمشه بیشتر یک رخداد شغلی می باشد و اغلب انتقال باکتری بورخولدریا مالئی از طریق خراشیدگی یا پارگی های پوستی رخ می دهد.انتقال مشمشه از طریق حمله مستقیم باکتری از راه بینی، دهان و غشاءهای مخاطی ملتحمه چشم نیز صورت می گیرد. انتقال مشمشه از انسان به انسان به ندرت اتفاق می افتد. ابتلاء انسان به مشمشه از طریق بلع آب و غذای آلوده به عنوان راه مهم آلودگی انسان نمی باشد.

نشانه های بالینی بیماری مشمشه چیست ؟

بطورکلی مشمشه به سه شکل بالینی شامل: شکل پوستی (بیماری فارسی یا سراجه با بروز ندول ها و قرحه های پوستی)، شکل نازال (درگیری قسمت بالائی دستگاه تنفسی و بروز زخم های بینی) و شکل ریوی (ابتلاء قسمت پائینی دستگاه تنفسی) در حیوانات دیده می شود.

روند بیماری در تک سمیان می تواند به سه شکل حاد با علائم شدید تنفسی، تورم عقده های لنفاوی و طناب لنفی؛ شکل مزمن با علائم بیماری در پوست و بینی ؛ شکل مخفی (بدون علائم بالینی و تنها ابتلاء ریه ها) بروز کند. شکل حــاد بیماری بیشتر در الاغ و قاطـــر اتفاق می افتد و نشانه¬های آن اغلب شامل تب بالا و علائم تنفسی است. در اسب معمولاً‌ بیماری به شکل مزمن بوده و حیوانات آلوده می توانند چندین سال زنده بمانند. شکل دماغی و ریوی مشمشه اغلب بصورت حاد بوده اما شکل پوستی مشمشه (فارسی) روند مزمن دارد.

 بروز دانه (ندول) هـا و زخم هـا در بینی موجب ترشحـات زرد چسبناک از مجاری بینی گردیده و جای زخم ستاره ای شکل پس از بهبود زخم ها باقی می مانند. با ایجاد ندول های ریوی شاهد سرفه افزاینده ‌در حیوان مبتلا بوده و حیوان هر روز ضعیف تر می شود. عروق لنفاوی در شکل پوستی مشمشه درشت و طنابی شکل گردیده و در امتداد آنها ندول های آبسه ای ایجاد شده که به مرور زمان قرحه ای شده و چرک زرد از آنها خارج می گردد. معمولا”ندول های

آبسه ای در احشاء داخلی حیوان مبتلا از جمله کبد و طحال نیز ایجاد می شوند که باعث لاغری و مرگ حیوان می گردند.

مشمشه در انسان می تواند به اشکال بالینی موضعی، ریوی، سپتی سمی، منتشر و مزمن ظهور کند و ممکن است شکلی از بیماری به اشکال دیگر آن پیشرفت کند. نشانیهای عمومی متداول بیماری عبارت است از تب، لرز ، سردرد شدید، بیقراری، کسالت، دردهای عضلانی، سرگیجه، تهوع، استفراغ، اسهال، تنفس سریع و تعریق . امکان بروز دانه ها و بثورات جلدی و سرباز کردن آنها در هر نقطه از بدن بیمار وجود دارد. انتشار عفونت به اندام های داخلی موجب بروز آبسه هایی در اندامهای مختلف بدن می گردد.

چگونه می توان مشمشه را تشخیص داد ؟

به علت تشابه علائم بالینی مشمشه با برخی بیماریها فقط با تکیه بر نشانیهای بالینی ذکر نمی توان با قاطعیت این بیماری را تشخیص داد. بنابراین برای تشخیص بیماری باید از آزمونهای تشخیصی صحرایی (آزمون مالئین) و آزمایشگاهی استفاده کرد.

چگونه می توان مشمشه را کنترل و پیشگیری کرد ؟

تا به امروز هیچ گونه دارویی برای درمان قطعی حیوانات مبتلا به مشمشه و هیچ نوع واکسن موثری جهت پیشگیری از بیماری به بازار عرضه نشده است. لذا مهمترین راههای کنترل و ریشه کنی آن شناسایی موارد بالینی مشکوک، شناسایی تک سمیان آلوده به ظاهر سالم و حذف حیوانات آلوده و رعایت اصول بهداشتی (از قبیل ضدعفونی کردن محیط، جایگاه و لوازم) و قرنطینه ای می باشد. بسیاری از کشورها توانسته اند مشمشه را با انجام موارد مذکور ریشه کن کنند ولی با این حال در صورت عدم رعایت مقررات بهداشتیو نقل و انتقال اسبها همیشه خطر شیوع مشمشه به عنوان یک بیماری باز پدید در کمین مناطق عاری از مشمشه می باشد.