کلاغ‌ها می‌توانند خویشتن‌داری کنند

زومیت/ بار دیگر، کلاغ‌ها هوش شگفت‌انگیز خود را با موفقیت در آزمایشی شناختی نشان دادند تا ثابت کنند که آن‌ها نیز همچون کودک انسان می‌توانند خود را کنترل کنند.

در آزمایشی تازه، وقتی کلاغ‌ها می‌دیدند که غذای بهتری در راه است، می‌توانستند از خوردن چیزی که به آن‌ها ارائه‌ شده اجتناب کنند. پژوهشگران گفتند این پژوهش که روی کلاغ‌های کالدونیای جدید انجام شده، نخستین آزمایش از نوع خود محسوب می‌شود که به‌طور هم‌زمان روی کودکان و کلاغ‌ها اجرا شده است.

آزمایش مذکور مبتنی‌بر آزمایش مشهوری است که در دهه‌ی ۱۹۶۰ روی کودکان انجام می‌شد و آزمایش مارشمالو استنفورد نام دارد. در این آزمایش، کودک همراه‌با یک مارشمالو (نوعی کلوچه) در اتاقی قرار می‌گرفت. پژوهشگران به او می‌گفتند که اگر بتواند به‌مدت ۱۵ دقیقه خود را کنترل کرده و کلوچه را نخورد، یک کلوچه‌ی دیگر به او داده می‌شود. این توانایی به تأخیر انداختن خوشنودی نشان‌دهنده‌ی توانایی‌های شناختی مانند برنامه‌ریزی برای آینده است و در ابتدا برای مطالعه این موضوع انجام می‌شد که چگونه شناخت انسان توسعه پیدا می‌کند؛ مخصوصا از این نظر که انسان در چه سنی به آن اندازه باهوش است که اگر قرار باشد در آینده به چیز بهتری دست پیدا کند، خوشنودی خود را به تعویق بیندازد.

بدیهی است که آزمایش را دقیقا به همین شکل نمی‌توان روی کلا‌غ‌ها اجرا کرد. تا آنجا که ما می‌دانیم آن‌ها زبان انسان را نمی‌توانند درک کنند. به‌همین خاطر، آزمایش اصلاح شد. پژوهشگران تحت هدایت راشائل میلر از دانشگاه کمبریج دستگاهی متشکل از یک سینی چرخان در یک محفظه‌ی شفاف را استفاده کردند. سپس دو ماده غذایی (برای کودکان استیکر) روی سینی گذاشته می‌شد که یکی فورا در دسترس بوده و دیگری که بهتر بود، زمانی در دسترس قرار می‌گرفت که سینی پس از مدت کوتاهی می‌چرخید. مورد دوم ازنظر کیفیت (مثلا گوشت به‌جای سیب و استیکر جذاب‌تر) یا از نظر مقدار بیشتر بود.

۹ کلاغ وحشی و ۶۱ کودک دارای سن بین ۳ تا ۵ سال درمورد نحوه‌ی عملکرد دستگاه آموزش دیدند و سپس با دو شرط مورد آزمایش قرار گرفتند؛ با پاداش‌های قابل مشاهده یا پاداش پنهان زیر پوشش روی سینی. وقتی پاداش‌ها قابل‌مشاهده بودند، هر دو گروه کلاغ‌ها و کودکان در به تأخیر انداختن خشنودی خود و رسیدن به پاداش بهتر عملکرد خوبی داشتند و مخصوصا وقتی کیفیت پاداش دوم بهتر بود (و نه مقدار آن)، تمایل بیشتری به صبر کردن داشتند. اما درموردی که پاداش‌ها پنهان بود، کودکان نسبت‌به کلاغ‌ها عملکرد بهتری داشتند.

پژوهشگران می‌گویند علت تفاوت عملکرد یادشده دقیقا مشخص نیست؛ اما شاید ارتباطی با وحشی بودن کلاغ‌ها داشته باشد. هر زمان که پژوهشگران وارد فضای آزمایش می‌شدند تا سینی را مرتب کنند، کلاغ‌ها دور می‌ماندند و تنها زمانی‌که انسان دور می‌شد، به سینی نزدیک می‌شدند. بنابراین آن‌ها نمی‌دانستند که چه پاداشی زیر پوشش پنهان است و تنها متکی بر استدلال خود در این مورد بودند تا بفهمند که آیا پاداش پنهان‌شده ارزش انتظار دارد یا نه. درمقابل، کودکان چنین ترسی نداشتند و می‌توانستند ببینند که پژوهشگران چه چیزی را زیر پوشش پنهان می‌کنند و سپس به‌خاطر بیاورند که زیر پوشش چه چیزی بود. البته پژوهشگران به این نکته نیز اشاره می‌کنند که شاید ردیابی دست انسان به‌وسیله‌ی کلاغ‌ها و سپس استدلال درمورد پاداش پنهان شده موجب تحمیل بار اضافی روی حافظه‌ی کاری آن‌ها شود و به همین علت، کلاغ‌ها عملکرد خوبی ندارند.

نتایج مطالعه‌ی حاضر با نتایج مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، هم‌خوانی دارد. در مطالعه‌ی مذکور نیز که مبتنی بر آزمایش مارشمالو بود، به کلاغ‌های کالدونیای جدید یک وعده‌ی غذایی داده و به آن‌ها آموزش داده شد که اگر منتظر بمانند وعده غذایی بهتری دریافت می‌کنند (ازنظر کیفیت یا کمیت). در این آزمایش نیز پرندگان نشان دادند که اگر وعده‌ی غذایی بعدی ازنظر کیفیت بهتر باشد، نسبت‌به حالتی که فقط مقدار آن بیشتر باشد، بیشتر تمایل دارند که برای آن منتظر بمانند.

با این حال، مطالعه‌ی دیگری که در سال ۲۰۱۴ ارائه شد، نشان داد که کلاغ‌های کالدونیای جدید مانند کودکان می‌توانند علت و اثر را درک کنند. این توانایی در یک آزمایش جا‌به‌جایی آب نشان داده شد. لوله‌های حاوی آبی به کلاغ‌ها ارائه می‌شد که یک ماده‌ی خوراکی روی سطح آب شناور بود ولی در حالت عادی کلاغ به آن‌ها دسترسی نداشت. کلاغ‌ها می‌توانستند اشیاء را در آب بیندازند تا سطح آب بالا آمده و به آن پاداش دست پیدا کنند. پژوهشگران مطالعه چنین گفتند که این درک مشابه درک در کودک ۷ ساله است. بنابراین شاید اگر کلاغ‌ها بتوانند ردیابی دست را یاد بگیرند و مشاهده کنند که انسان چه چیزی را در کجا قرار می‌دهد، بتوانند در آزمایش مطالعه‌ی حاضر درست مانند کودک انسان عمل کنند. پژوهشگران در مقاله‌ی خود نوشتند:

این نتایج به دانش ما در زمینه‌ی خودکنترلی در پرندگان می‌افزاید؛ به‌ویژه در شناسایی برخی از عوامل زمینه‌ساز که ممکن است روی عملکرد در این آزمایش‌ها تأثیرگذار باشند. این عوامل باید هنگام طراحی آزمایش‌های آینده و هنگام مقایسه‌ی عملکرد بین گونه‌های مختلف درنظر گرفته شود. بنابراین یافته‌های ما به ایجاد پایه‌ای برای پژوهش‌های آینده درمورد مکانیسم‌های کنترل خود کمک می‌کند.

نتایج این پژوهش در مجله‌ی Animal Cognition منتشر شده است.

اصلاح بال پرندگان با استخوان گوسفند!

ایسنا/ پژوهشگران "دانشگاه شیراز" توانستند استخوان بال پرندگان را با کمک استخوان گوسفند و سگ اصلاح کنند.

تودی که به تازگی این پژوهش را منتشر کرده، اصلاح استخوان بال پرندگان در حال حاضر به دو جراحی تهاجمی نیاز دارد. بررسی جدید پژوهشگران "دانشگاه شیراز" نشان می‌دهد که شاید بتوان با استفاده از استخوان‌های سگ و گوسفند، تعداد جراحی‌های لازم برای اصلاح بال پرندگان را کاهش داد و به بهبود آنها کمک کرد.

اگرچه علم دامپزشکی طی دهه‌های اخیر، پیشرفت قابل توجهی داشته اما این پیشرفت در حوزه درمان استخوان‌های شکسته پرندگان، بسیار کم بوده است.

شکستگی بدن پرندگان معمولا در بال‌های آنها رخ می‌دهد. پرنده‌ای که توانایی پرواز نداشته باشد، برای یافتن غذا دچار مشکل خواهد شد و ممکن است حتی در صورت یافتن غذا هم آن را در رقابت با یک پرنده دیگر از دست بدهد.

در حال حاضر، متداول‌ترین روش اصلاح استخوان پرندگان، کاشت پین‌های فلزی است. این روش با وجود موثر بودن، یک روش ایده‌آل به شمار نمی‌رود.

از آنجا که استخوان‌های پرنده، سبک و ظریف هستند، استفاده از یک ماده نسبتا سنگین برای ترمیم آنها می‌تواند مشکلات بسیاری به همراه داشته باشد. دانشمندان حوزه دامپزشکی پس از اصلاح استخوان با این روش، شاهد عدم تعادل پرنده در برخاستن و فرود آمدن بوده‌اند.

پرنده پس از تحمل نخستین جراحی مجبور است جراحی دیگری را نیز پشت سر بگذارد تا پین‌ها برداشته شوند. انجام دادن این دو جراحی علاوه بر داشتن هزینه بسیار، زمان‌بر، خطرناک و همراه با استرس برای پرنده است.

"سیف‌الله دهقانی ناژوانی"، نویسنده ارشد این پژوهش به همراه "فاطمه اعتمادی"، "مهرداد محمدی" و "فاطمه دهقانی ناژوانی"، پژوهشگران دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، روش جدیدی برای اصلاح بال پرندگان ارائه داده‌اند که چنین مشکلاتی را به همراه ندارد. آنها در بررسی‌های خود دریافتند که می‌توان برای ترمیم استخوان بال پرندگان، از یک ماده سبک‌تر استفاده کرد که پس از اصلاح نیازی به خارج کردن آن از بدن پرنده نباشد.

پژوهشگران تصمیم گرفتند تا پین‌هایی را به کار ببرند که از استخوان حیوانات ساخته شده‌اند. آنها پین‌های کوچکی را با استفاده از استخوان سگ و گوسفند ابداع کردند و آنها را برای درمان کبوترهایی با بال شکسته به کار بردند.

هدف پژوهشگران از به کار بردن استخوان‌های سگ و گوسفند این بود تا خطر رد شدن درمان و یا عفونت را به حداقل برسانند. آنها از هیدروژن پراکسید برای از بین بردن چربی استخوان‌ها و از اتیلن اکساید برای استریلیزه کردن آنها استفاه کردند.

دانشمندان به مدت ۳۲ هفته، بهبودی پرندگان را مورد بررسی قرار دادند. آنها قسمت‌های جراحی شده را بررسی کردند تا بفهمند که چگونه پرندگان می‌توانند بال‌های خود را نگه دارند و پرواز کنند.

آنها طی این ۳۲ هفته، ۱۰ تصویر پرتونگاری از هر بال تهیه کردند و با کمک این تصاویر توانستند عملکرد پین‌ها و روند ترمیم بال‌ها را مورد بررسی قرار دهند.

پژوهشگران دریافتند که استخوان‌های ترمیم شده با این پین‌های جدید، زودتر از استخوان‌های ترمیم شده با پین‌های فلزی بهبود یافته‌اند.

تا هفته دهم، ۸۵ درصد از پرندگان توانستند دوباره یک پرواز عادی داشته باشند و در هفته سی و دوم، همه پرندگان توانستند به طور کامل پرواز کنند.

"سیف‌الله دهقانی ناژوانی" گفت: در مورد هیچ یک از پین‌های کاشته شده، عدم پذیرشی از سوی بدن پرندگان مشاهده نشد.

این پژوهش نشان داد که استخوان گوسفند می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد. اگرچه به طور کلی، عملکرد استخوان گوسفند، سگ و پین‌های فلزی خوب است اما پژوهشگران در این باره گفتند: نکته مهم در مورد پین‌های فلزی این است که وزن آنها به عدم تعادل در پرواز منجر می‌شود.

پرندگانی که با پین‌های جدید درمان شدند، این مشکل را نداشتند و از آنجا که بدن به تدریج توانست استخوان‌ها را جذب کند، نیازی به جراحی دوم نیز نبود.

پژوهشگران این پروژه امیدوار هستند که بتوانند روش جدید خود را به شکل گسترده‌تری به کار ببرند.

این پژوهش، در ماه نوامبر سال جاری میلادی در مجلهHeliyon  به چاپ رسیده است.

مقابله با مقاومت آنتی‌بیوتیکی به کمک سلنیوم

ایسنا/ پزشکان در گذشته از فلزات برای درمان عفونت‌ها استفاده می‌کردند؛ اکنون محققان تصمیم گرفته‌اند که این روش‌های درمانی قدیمی را دوباره بررسی و به روشی مدرن و با تاثیر درمانی بیشتر به کار گیرند.

با افزایش تعداد باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها، دانشمندان به دنبال داروهایی به جز آنتی‌بیوتیک‌ها هستند که از آنها برای درمان عفونت‌ها استفاده کنند. از آنجا که پیش‌بینی می‌شود در آینده سودمندی آنتی‌بیوتیک‌ها کم‌رنگ شود، نیاز فوری به کشف روش‌های جدید برای درمان عفونت‌ها وجود دارد.

محققان دانشگاه "کانکتیکات" در "استورس" آمریکا اعلام کرده‌اند که می‌توان با بررسی روش‌های درمانی عفونت توسط پزشکان قدیم، روشی مناسب برای برطرف کردن معضل مقاومت به آنتی‌بیوتیک به‌کار برد.

عفونت‌هایی که در بیمارستان به بیماران منتقل می‌شود به احتمال زیاد به آنتی‌بیوتیک مقاوم هستند. درمان "عفونت‌های بیمارستانی" بسیار سخت است و می‌توانند کشنده باشند. از جمله متداول‌ترین باکتری‌های بیمارستانی می‌توان به "آسینتوباکتر بائومانی" اشاره کرد.

"آسینتوباکتر بائومانی" در وهله اول یک پاتوژن بیمارستانی است که به ویژه افرادی با سیستم ایمنی بدنی ضعیف، کودکان، سالمندان و بیماران سوختگی را عفونی کرده و در سربازان زخمی نیز گزارش شده است.

باکتری آسینتوباکتر بائومانی بسیار هوشمند است و می‌تواند یک سری مکانیسم متنوع در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به‌کار برد و جلوی اثربخشی آن‌ها را بگیرد. از جمله این موارد، توانایی آن در تشکیل زیست‌لایه‌های محافظتی است که سفر به ریه‌ها و مجاری ادراری را تسهیل می‌کند و گاهی منجر به ابتلای فرد به ذات‌الریه می‌شود. این توانایی، امکان انتقال و شیوع باکتری به دیگران را نیز افزایش می‌دهد.

محققان با بررسی انواع فلزات و شبه‌فلزات که پزشکان قدیم برای درمان عفونت از آن‌ها استفاده می‌کردند، متوجه شدند که ماده معدنی سلنیوم می‌تواند مقاومت به آنتی‌بیوتیک را در این نوع باکتری‌ها خنثی سازد.

سلنیوم ضد میکروبی به عنوان یک آنتی اکسیدان در رژیم غذایی شناخته شده است و سازمان غذا و داروی آمریکاFDA) ) مصرف روزانه آن را توصیه می‌کند. این ماده معدنی حتی می‌تواند بیماری‌زاهایی مانند باکتری استافیلوکوک اورئوس را از بین برده، عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود بخشیده و به سنتز اسید نوکلئیک کمک کند.

باکتری آسینتوباکتر بائومانی، به طور مداوم با شرایط جدید خود را تطبیق داده و از همین رو محققان روشی به‌کار بردند تا به جای حمله به آنچه که می‌تواند مکانیسم دفاعی آن را فعال کند، این باکتری را به‌طور کامل خلع سلاح کنند.

محققان توانستند با استفاده از سلنیوم سرعت فعالیت باکتری آسینتوباکتر بائومانی را کاهش داده و با تغییر ژنتیکی این باکتری، آن را از کار بیندازند.

این متخصصان امید دارند با استفاده از فلز سلنیوم و هم‌چنین بررسی فلزات و شبه‌فلزات دیگر، بتوانند عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک را درمان کنند.

ابداع واکسن جدیدی برای سل گاوی

ایرنا/ محققان انگلیسی برای محافظت از گاوها در مقابل بیماری سل گاوی (سل گاو) واکسن جدیدی ابداع کرده‌اند که می‌تواند از اشاعه این بیماری در میان این حیوانات پیش‌گیری کند.

سل گاوی بیماری مزمن دام ها است که در اثر باکتری «مایکوباکتریوم بوویس» ایجاد می ­شود و قرابت نزدیک با عامل سل انسان و پرندگان دارد. این بیماری عموماً پستانداران را درگیر کرده و باعث علائم عمومی، سرفه و گاهی مرگ خواهد شد. احشامی که به این بیماری مبتلا می شود از بین برده می شوند.

اکنون محققان دانشگاه «سروی» در انگلیس برای اولین بار واکسنی ابداع کرده اند که در عین محافظت از گاوها در برابر ابتلا به این بیماری با شکل مصنوعی آزمایش پوست توبرکولین سازگار است؛ آزمایش پوست توبرکولین یک آزمایش قانونی است که برای نظارت بر سل در گاوها در سراسر انگلیس استفاده می شود.

واکسن BCG ، که در حال حاضر برای محافظت از انسان در برابر سل استفاده می شود، در گاوها نیز مؤثر است، اما این واکسن با آزمایش پوست توبرکولین که برای تشخیص این بیماری در احشام استفاده می‌شود، ناسازگار است، بطوریکه نتیجه آزمایش پوستی PPD گاوهایی که با واکسن ب.ث.ژ مایه کوبی شده اند، مثبت می شوند و در نتیجه این حیوانات از بین برده می شوند.

این موضوع به این دلیل است که واکسن BCG حاوی یک گونه بی ضرر از پاتوژن سل گاوی Mycobacterium bovis است بنابراین نتیجه آزمایش PPD گاوهایی که با این واکسن مایه کوبی می شوند، مثبت شده که به این ترتیب تشخیص گاوهای مبتلا به سل گاوی و گاوهایی که تنها با واکسن ب.ث.ژ مایه کوبی شده اند ، غیر ممکن می شود. به همین دلیل واکسینه شدن گاوها با واکسن ب.ث.ژ در بیشتر کشورهای دنیا ممنوع شد، تا دامپزشکان بتوانند با استفاده از آمایش پوستی PPD ابتلای گاوها به این بیماری را تشخیص دهند.

در این مطالعه نوآورانه، محققان نوع جدیدی واکسن ب.ث.ژ ابداع کردند که فاقد پروتیین های مشترک با پاتوژن سل گاوی Mycobacterium bovis است. آنها برای این کار ژن های حاوی پروتیین های کدگذاری شده ایمنی زا را شناسایی کرده و آنها را بدون اینکه بر توانایی واکسن ب.ث.ژ تاثیر بگذارد از این واکسن حذف کردند.

سپس مجموعه ای از گونه های واکسن ب.ث.ژ ابداع کردند که هر کدام از آنها فاقد یک ژن بودند و آنها را به گاوها تزریق کردند تا میزان بقای آنها را اندازه گیری کنند. این کار به محققان اجازه داد تا ژن هایی را شناسایی کنند که بدون به خطر انداختن تاثیر واکسن ب.ث.ژ می توان آنها را از این واکسن حذف کرد.

این واکسن جدید در حین محافظت از گاوها در برابر ابتلا به بیماری سل گاوی ، فاقد پروتیینهایی است که نتیجه آزمایش پوستی ابتلا به سل گاوی را مثبت می کند. این واکسن جدید با پیشگیری از ابتلای گاوها به بیماری سل گاوی به مبارزه با این بیماری کشنده که بیش از ۵۰ میلیون گاو را در سراسر جهان آلوده می کند، کمک می کند.

این مطالعه در مجله Scientific Reports منتشر شده است.

پرنده‌نگری، درمان ارگانیک استرس

ایرنا/ رفتن به طبیعت و گوش کردن به صدای پرندگان همیشه دل‌انگیز و دل‌نواز بوده، حتی چند سالی است متخصصان به طبیعت درمانی توصیه می‌کنند و ایران با داشتن اقلیمی متنوع از طبیعت و گونه‌های گیاهی و جانوری منحصر به فردی برخوردار است که در این میان پرندگان نقش بسزایی دارند و می‌توان با استفاده از این ظرفیت با رونق صنعت پرنده‌نگری هم چرخ اقتصاد کشور را به حرکت درآورد و هم محیط زیستی سالم و پایدار داشت.

تصور کنید وقتی صبح با صدای دلنشین پرندگان رنگارنگ از خواب بیدار شوید چه روز زیبا و شادی خواهد بود، حتی اگر این موجودات زیبا و بهشتی را نبینید اما انرژی مثبتی از نوای دل‌انگیز آن‌ها دریافت خواهید کرد که روزتان را خواهد ساخت. وقتی با طبیعت مانوس شوید یعنی دیگر در غم و شادی آن شریک هستید و این یعنی مشارکت در حفاظت از طبیعت و گونه‌های موجود در آن.

ایران جزء کشورهایی با تنوع گونه‌ای بالا است که در آن حدود ۶۰۰ گونه پرنده وجود دارد و سال به سال نیز به تعداد آن‌ها اضافه می‌شود، حتی در زمینه تنوع گیاهی هم کشور ما بسیار متنوع و غنی است طوری که تا امروز بیش از ۱۰ هزار گونه گیاهی در ایران ثبت شده و این تعداد از تمام گونه‌های گیاهی قاره سبز یعنی اروپا بیشتر است.

حال از این ظرفیت می‌توان به خوبی برای درآمدزایی پایدار در قالب پرنده‌نگری استفاده کرد؛ راهی که بسیاری از کشورها به خوبی گام در این مسیر گذاشته‌اند و تا حد زیادی نیز موفق بوده‌اند زیرا صنعتی درآمدزا و در عین حال پایدار است.
بر اساس آمار منتشر شده از منابع جهانی، در سال ۲۰۰۹ حدود چهار میلیون نفر از ژاپن با هدف پرنده نگری از کشور خارج شده و به کشورهای مختلف سفر کرده‌اند، بنابراین تصور کنید صنعت پرنده‌نگری تا چه اندازه می‌تواند بزرگ و وسیع باشد اما در کشور ما از این ظرفیت استفاده چندانی نمی‌شود.

با نگاهی به تاریخچه روز ملی پرنده‌نگری می‌بینیم که در سال ۱۳۸۹ برای اولین بار از طریق کمیته ملی طبیعت‌گردی تعیین یکی از روزهای سال به نام روز ملی پرنده‌نگری پیشنهاد شد. در این راستا تلاش‌های بسیاری صورت گرفت که نتیجه آن‌ها به جشن پرنده‌نگری در اوایل اردیبهشت همان سال انجامید اما به سبب نقدهای وارده به برگزاری چنین رویدادی در فصل بهار یعنی فصل زادآوری پرندگان و آسیب‌پذیری پرندگان از حواشی برگزاری چنین رویدادی، پیشنهاد شد تاریخ این روز تغییر کند که پس از انجام تحقیقات و ایجاد کارگروه‌های لازم، فصل پاییز یعنی زمان ورود پرندگان مهاجر به کشور در نظر گرفته و اولین پنجشنبه آذرماه هر سال به عنوان روز ملی پرنده‌نگری انتخاب شد. اولین روز ملی پرنده‌نگری ۳ آذر ۱۳۹۰ برگزار شد و از آن سال همچنان ادامه دارد. اما می‌دانیم که نامگذاری یک روز و برپایی جشن فایده‌ای ندارد بلکه باید کارهایی اساسی و بنیادی در راستای حفظ محیط زیست و گونه‌های موجود در آن انجام داد.

پرنده ‌نگری در نقاط مختلف دنیا هواداران و متقاضیان بی‌شماری دارد و صدها هزار پرنده‌نگر حرفه‌ای درآمدهای کلانی را از رهگذر این نوع توریسم یا گردشگری عاید کشورهایی می‌کنند که با اقلیم متنوع خود میزبان پرندگان از سراسر جهان هستند. اقلیم متنوع ایران نیز در فصل‌های بهار و پاییز، کشورمان را به مقصد انواع فراوانی از پرندگان مهاجر تبدیل کرده است که باید بتوانیم از این ظرفیت به نحو احسن استفاده کنیم.

محمدعلی یکتانیک کارشناس حیات وحش و عضو کمپین پرواز در این باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: تنوع زیستی در راستای اکوتوریسم و استفاده پایدار از طبیعت با هدف حفاظت از آن بستری ایجاد می‌کند که امروز تمام چرخ‌های اقتصاد دنیا بر مدار آن می چرخد. حال اینکه ما چقدر از این پتانسیل بهره مند هستیم می‌توانم بگویم تقریبا هیچ، البته گروه‌های خیلی محدود پرنده‌نگری در کشور وجود دارد که زیاد جوابگوی این صنعت پاک نیست اما جدای از این، مانع خیلی بزرگی در راه رسیدن به اینکه صنعت به نام صنعت پرنده‌نگری در کشور داشته باشیم وجود دارد و آن قاچاق حیات وحش و متعاقب آن فرهنگ غلط بهره‌مندی از طبیعت است.

وی تاکید کرد: با انجام یک سری برنامه‌های علمی و میدانی می‌توانیم از این ظرفیت در کشور استفاده کنیم اما متاسفانه شهرداری‌ها در همه جای کشور افتخارشان این است که با توجیه فعالیت فرهنگی و آموزشی، قفس‌هایی درست کنند و تعدادی پرنده را داخل آن‌ها در معرض دید عموم قرار دهند که به طور قطع درصد قابل توجهی از این پرندگان و سایر جانوران این مراکز موهوم قاچاق هستند. نام این پدیده شوم ضد فرهنگی را باغ پرندگان می‌گذارند، در واقع با این کار غیر مستقیم به مردم پیام و آموزش می‌دهند که اگر یک اتاق خالی در خانه خود دارند می‌توانند مثلا آن‌ را به قفس عقاب تبدیل کنند یا برای حوض منزلتان فلامینگو و قو بخرند.
این فعال محیط زیست اظهارداشت: در حالی که پرنده‌نگری به تجهیزات و سرمایه آنچنانی نیاز ندارد و فقط یک دوربین و یک کتاب می‌خواهد، بنابراین هزینه‌بر نیست و می‌توان از این صنعتی که امروزه خیلی از کشورهای دنیا برای آن میلیونی مسافر جابه‌جا می‌کنند به نحو مطلوبی استفاده کنیم.
وی به برخی گروه‌های پرنده‌نگری در کشور اشاره کرد و گفت: چندی پیش یکی از افرادی که ادعای پیشکسوتی پرنده‌نگری دارد و مؤلف چند کتاب در همین ارتباط است فهرستی را به سازمان حفاظت محیط زیست داد که در آن درخواست شده برای صید و معامله ۴ هزار و ۳ فرد پرنده از ۱۱۰ گونه به منظور پر کردن محوطه فاز دوم باغ پرندگان تهران در قفسی ۶.۵ هکتاری موافقت شود آن‌هم با توجیه پرنده‌نگری در قفس، این کار هیچ عنوان دیگری جز خیانت به مفهوم پرنده‌نگری و اصل پاسداشت میراث طبیعی ندارد. مسلم است برای صید ۴ هزار پرنده باید حداقل ۲۰ هزار پرنده در طبیعت قلع و قمع شوند چراکه تعداد زیادی در پروسه صید از بین می‌روند و تعدادی نیز صید ضمنی (ناخواسته) هستند، برای همین معتقدم که داستان پرنده‌نگری در ایران هنوز مفهوم ندارد.

یکتانیک افزود: در حالی که پرنده‌نگری مساله مشخصی است، سن و قانون خاصی ندارد از یک خردسال تا یک آدم مسن می‌تواند پرنده‌نگری کند، تفریح بسیار خوبی است کمک می‌کند تا از فضای بسته و پرتنش شهری خارج شوید، بروید پرنده‌ها را ببینید و اثر بی‌نظیر و ارزانی که این فعالیت روی روح و روان انسان دارد را تجربه کنید. لذت شنیدن صدای پرندگان در صبح‌دم حتی بدون اینکه دیده شوند قابل توصیف نیست شاید همان لحظه آن‌را درک نکنید اما روزهای آینده متوجه می‌شوید که چقدر ذهنتان آزاد شده، مانند یک بیمارستان روانی رایگان است که روش درمانی ارگانیک دارد.

وی اظهار داشت: همچنین وقتی مردم پرنده‌نگری کنند کم کم با محیط زیست خود آشنا می‌شوند و این همان مشارکت واقعی است. مثلا امروز به تالابی می‌روید و پرنده های آنجا را می‌بینید، عکس می‌گیرید و اسم پرنده‌ها را یادداشت می‌کنید، مشتاق می‌شوید که دوباره بروید، دفعه بعد که رفتید می‌بینید مثلا دو تا بولدوزر در حال پر و صاف کردن آن دریاچه هستند و شما حساس می‌شوید. این یعنی مشارکت، همین که در طبیعت حضور داشته‌ای و آن‌را شناختی این یعنی اینکه دیگر شما در غم و شادی آن شریک هستید، مشارکت خیلی با ارزش است که یکی از راه‌های ایجاد آن برای مردم پرنده‌نگری است که این امکان را با ارزان‌ترین قیمت و راحت‌ترین روش‌ها در اختیار همه می‌گذارد.
کارشناس حیات وحش تاکید کرد: پرنده‌نگری باید جزء برنامه‌های اصلی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان تنها متولی حفاظت حیات وحش باشد اما گویا امیدی به تغییر رویه حال حاضر نیست.