10 راه عملی در کاهش ورم پستان و بهبود کیفیت شیر با صرف کمترین وقت

نکاتی ساده در مورد ورم پستان در این مقاله گوشزد شده است که توجه به آنها می‌تواند به سودآوری منجر شود.

1- یافتن سریع گاو بیمار (با آموزش کارگران شیردوشی این امر به سهولت امکان‌پذیر است). بسیاری از دامداران فرصت‌های زیادی را برای درمان ورم پستان به سادگی از دست می‌دهند و اجازه می‌دهند عفونت گسترده‌تر و بیشتر شود. پایه سرنخ‌های اصلی چشمی و ابزار‌های ارزان مانند CMT نباید نادیده گرفته شوند. دامداری‌هایی نظیر دامداری بهروزی در اسلامشهر ازین فرصت‌ها به نحو احسن استفاده می‌نماید.

2- پیش آماده‌سازی کافی پستان تاثیر فوق‌العاده‌ای بر سلامت پستان و کیفیت شیر دارد. اغلب عجله کردن برای سرعت بخشیدن به این روند، نتیجه معکوس در پی دارد. عدم توجه به جزئیات در این مرحله (آماده‌سازی پستان برای رها کردن شیر) منجر به خروج آهسته‌تر شیر، سرعت آهسته‌تر فرآیند، و موارد بالینی بیشتر می‌شود.

3- بسیاری از دامداران نوع خانواده باکتری را که باعث بیشتر موارد ورم پستان در گاوداری آنها شده است را نمی‌شناسند. هنگامی‌که نوع باکتری ناشناخته است، روش‌های پیشگیرانه موثر نمی‌تواند در یک الگوی مقرون به صرفه اجرا شود (پس نسبت به شناسایی نوع باکتری درگیر در دامداری خود اقدام کنید)

4- نقص در توسعه پروتکل‌های درمانی خطر باقی مانده دارو در شیر را افزایش می‌دهد، باعث می‌شود شیر بیشتری دور ریخته شود و ممکن است موجب از دست رفتن استراتژی‌های بهبود نرخ درمان گردد.

5- گاوهایی که به صورت مزمنی عفونی هستند، منبع اصلی افزایش SCC مخزن شیر هستند. شیر این گاوها ممکن است طبیعی به نظر برسد. پیدا کردن این دام‌های آلوده و یا درمان آنها و یا حذف آنها از گله کیفیت شیر مخزن را بهبود خواهد بخشید.

6- درمان گاوهای خشک هنوز هم یکی از موثرترین ابزارهای یک برنامه کنترل ورم پستان در گله است. کاربرد آن می‌تواند به قدری روزمره و روتین شود که عدم توجه به جزئیات بتواند تاثیر آن را کاهش دهد. به عبارت دیگر، درست است که این کاری روزمره است ولی روزمرگی آن نباید باعث شود که از توجه به جزئیات غافل شویم.

7- فرو بردن سرپستانک پس از شیردوشی سال‌هاست که مورد تائید قرار گرفته است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که در بسیاری از گله‌ها 60‌درصد از سرپستانک‌ها پوشش کافی محلول ضدعفونی کننده را دریافت نمی‌کنند! ناکامی در این روش پایه‌ای منجر به بروز بیشتر ورم پستان می‌گردد و سالانه هزاران دلار خسارت بر جای می‌گذارد که رو به افزایش است.

8- سلامت پوست در روزنه سر پستانک یکی از بزرگترین عوامل پیشگیری از ورم پستان است. پوست ضعیف در انتهای نوک پستان نیز باکتری‌های موجود در شیر را افزایش می‌دهد و زمان دوشش را کند می‌کند. ناکامی در رسیدگی به مشکلات سلامت سرپستانک خطر ابتلا به موارد جدید ورم پستان را افزایش می‌دهد و تا حد زیادی باعث افزایش تعداد باکتری‌ها در مخزن شیر می‌شود.

9- زمان‌های شیردوشی اغلب با فیزیولوژی گاو مطابقت ندارد. نظارت بر جریان شیر با ابزاری مانند Lactocorder (در ایران وجود ندارد) به شناسایی مشکلات موجود در پروتکل‌های دوشش کمک می‌کند. تطبیق فیزیولوژی و عملکرد تجهیزات شیردوشی می‌تواند سلامت پستان و به طور همزمان توان سالن شیردوشی را بهبود دهد.

10- بهداشت گاو آنقدر اساسی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. به طور کلی گاوهای تمیزتر دوره‌های کمتری به ورم پستان دچار می‌شوند و پیش از شیردوشی نیاز به زمان کمتری دارند تا پوست پستانشان به اندازه کافی و از روی اصول بهداشتی تمیز گردد. مواد مختلفی هستند که به عنوان بستر استفاده می‌شوند. برخی اصول کلی نشان می‌دهد که اگر شن و ماسه، کود جامد، تشک، یا کاه در استال باشد نیازی به چیزی دیگر نیست.

علت سقط جنین در گاوها چیست؟

تقریباً تمام گاوداران گوشتی و شیری سقط جنین گاو را به نوعی تجربه کرده اند. اما دلیل این اتفاق ناخوشایند چیست؟ 

سقط جنین گاو ممکن است بدنبال‌ یک بیماری عفونی ‌و یا وارد آمدن آسیب و صدمه ای در طول بارداری رخ دهد. البته به گفتۀ کارشناسان چنانچه در یک گلۀ گاوی در مدت زمانی نسبتاً کوتاه چند سقط اتفاق بیفتد، این احتمال وجود دارد که چند گاو در میان گله به بیماری عفونی که منجر به سقط می گردد، مبتلا شده اند. تعدادی از این بیماری ها را در ذیل عنوان کرده ایم: 

تب شالیزار (لپتوسپیروز)

"تب شالیزار" یکی از شایع ترین دلایل بروز سقط جنین در گاوهای ایرلند است و معمولاً سقط 6 تا 12 هفته پس از عفونت اولیه اتفاق می افتد. سقط جنین در گله ای که نخستین بار است به این عفونت مبتلا شده تا 30 درصد افزایش می یابد. همچنین این بیماری بین دام و انسان مشترک است و از طریق تماس با جنین سقط شده یا به دنیا آمده و یا ادرار حیوان آلوده، انسان نیز مبتلا می گردد. تشخیص بیماری غالباً مشکل است و علائم بالینی معمولاً 6 تا 12 هفته بعد از سرایت عفونت به حیوان رؤیت می شود. 

برای تضمین سلامت گله از این بیماری، واکسیناسیون بایستی انجام شود.

سالمونلا 

این یک بیماری مسری است که از ماه 4 و 5 از آبستن شدن گاو باعث اسهال و سقط می شود. کنترل این بیماری می تواند مشکل باشد چرا که بسیاری از حیوانات گله ممکن است بدون نشان دادن علامتی این بیماری را در خود داشته باشند. اما در مورد گاوهای در حال سقط این استثناست چرا که این حیوانات علائم بیماری را نشان می دهند. گاوهای در حال سقط و بیمار تب بالا دارند. بعضی ممکن است در اثر این بیماری از بین بروند. در اثر تماس با جنین یا جفت یا خون حیوان مبتلا این بیماری می تواند سرایت کند. در صورت تأیید بیماری، واکسیناسیون گلۀ دامی بایستی انجام شود. 

نئوسپوراکانینوم 

نئوسپوراکانینوم در گله های گاوی توسط انگلی که در مدفوع سگ یا روباه مبتلا وجود دارد، سرایت می کند. سرایت بیماری از طریق سگ می تواند منجر به سقط مکرر در گله شود و حیوان تا آخر عمر مبتلا به بیماری می ماند. سقط معمولاً بین ماه سوم تا هشتم بارداری اتفاق می افتد و چنانچه گوسالۀ کاملی هم به دنیا بیاید، احتمالاً مبتلاست. 

واکسنی هم برای این بیماری وجود ندارد. و راه پیشگیری اینست که مانع از ورود هر گونه حیوانات اهلی به محل آخور گاوها شوند و حیوان مبتلا را از سایر دام های گله جدا سازند. 

سقط قارچی 

این گونه سقط معمولاً به دلیل وجود قارچ در سیلویی که بد نگهداری شده اتفاق میفتد. به منظور پیشگیری، می توان از میکوتوکسین بایندر استفاده کرد؛  اما از دادن سیلوی آلوده به قارچ به گلۀ گاو بایستی امتناع کرد. البته از بستر کاهی دام هم این بیماری قابل انتقال است اگر چه احتمال سرایت از این طریق کم است. 

باکتری های لیستریا و باسیل از دیگر باکتری هایی هستند که از طریق سیلو به حیوان منتقل می شوند. 

اسهال ویروسی گاوی 

سقط ناشی از اسهال ویروسی گاوی در هر مرحله از آبستنی گاو ممکن است اتفاق بیفتد با اینحال غالباً در مراحل اولیۀ بارداری رخ می دهد.

دامدار می بایست حیوانات بیمار را از گله جدا سازد چرا که آنها منبع عفونت و سرایت بیماری هستند. 

به منظور مصون سازی گله از بیماری واکسیناسیون توصیه می شود با اینحال چنانچه حیوانات بیمار جدا نشوند واکسیناسیون هم تأثیرگذار نخواهد بود.

التهاب عفونی بینی – نای گاوی

بیماری عفونی بینی – نای گاوی (IBR) یک بیماری ویروسی شدیداً مسری است که مجرای تنفسی و داخل بینی  حیوان را آسیب می زند و ممکن است عفونت با ورود به خون بیشتر به بدن حیوان صدمه بزند. همچنین منجر به سقط جنین هم می شود.

با اجرای یک برنامۀ واکسیناسیون بیماری قابل کنترل است.

تب مالت 

این بیماری ضمن آنکه بسیار مسری و خطرناک است، از آن دسته بیماری هایی است که بایستی به مراجع مربوطه و قانونی گزارش شود. در این بیماری سقط معمولاً بعد از 5 ماهگی اتفاق می افتد. جفت و خون و مایعات حاصل از به دنیا آمدن گوساله بسیار آلوده هستند و امکان سرایت بیماری را دارد. معمولاً دامداران بایستی از گاوی که سقط داشته دو بار تست تب مالت بگیرند.

پیشگیری و درمان 

کارشناسان توصیه می کنند هنگامی که سقط جنینی اتفاق می افتد بهترین اقدام قرنطینه کردن آن گاو از سایر  گله – به ویژه سایر گاوهای آبستن – به مدت 2 تا 3 هفته است تا زمانیکه ترشحات واژنی کاملاً تخلیه شود. همچنین توصیه می شود تا نمونه هایی برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال شود. رعایت تدابیر بهداشتی به ویژه در هنگام سقط و پس از آن و در طی تخلیۀ ترشحات بسیار حائز اهمیت است. 

علاوه بر موارد مذکور، در مواردی که واکسیناسیون قابل اجراست (مثل بیماری های اسهال گاوی ویروسی (BVD)، تب شالیزار، التهاب نای – بینی (IBR)، و سالمونلا) بایستی برنامۀ واکسیناسیون با دقت و جدیت اجرا گردد تا از بروز مجدد سقط پیشگیری شود.

منبع: حکیم مهر

استفاده از اوره در جیره غذایی گاو

گاو مانند سایر دام های نشخوار کننده توانایی استفاده از ازت غیرپروتئینی NPN) 1) برای تامین بخشی از نیازهای پروتئینی را دارد.

در شکمبه گاو، میلیاردها باکتری، قارچ و پروتوزوا ساکن هستند. این میکروارگانیسم ها توانایی استفاده از ازت غیرپروتئینی جیره را دارند. ازت غیرپروتئینی در شکمبه شکسته شده (هیدرولیز) و به ازت آمونیاکی تبدیل می‌گردد. میکروارگانیسم ها از این ازت برای ساختن بدن خودشان استفاده می نمایند که در نهایت باعث تولید(سنتز) پروتئین میکروبی می شود. سرانجام، میکروب ها از شکمبه عبور کرده ودر قسمت های پایین تر دستگاه گوارش دام میزبان هضم می گردند. وقتی پروتئین میکروبی هضم شد، اسیدهای آمینه آزاد شده و سپس این اسیدهای آمینه وارد جریان خون می گردند. 

شرح تکنولوژی

زمانی که اوره جایگزین منابع پروتئینی گران قیمت در جیره غذایی گاو می گردد (یا عموما نشخوارکننده ها) موارد زیر حتما باید رعایت گردد:

1-سطوح افزودن اوره به جیره: 

- 1%  کل جیره هوا خشک یا 

- 3% مخلوط کنسانتره یا

- 25-30% کل ازت جیره 

سطح اوره در مخلوط کنسانتره را می توان به بیش از 3% افزایش داد به شرط اینکه مواد خوشخوراکی مثل ملاس درجیره استفاده شود.

2- برای استفاده بهینه از اوره  باید مقادیر مناسبی از کربوهیدرات های سهل الهضم یا انرژی، مواد معدنی و ویتامین ها در جیره موجود باشند. چرا که میکروارگانیسم ها برای ساختن پروتئین بدن خودشان از منبع ازت غیرپروتئینی به این مواد نیاز دارند. 

3- ملاس منبع خوبی از نظر انرژی و مواد معدنی می باشد. در صورتیکه ملاس به راحتی در دسترس باشد می توان مخلوط آب, اوره و ملاس با حداکثر 10% اوره بصورت لیسیدنی با رعایت موارد احتیاطی در اختیار دام گذاشت. برای تنظیم مصرف این مخلوط توسط دام می توان از استوانه چرخان استفاده نمود که آغشته به مخلوط آب، اوره و ملاس می باشد. برای تهیه این مخلوط توصیه می شود که از 5/2 کیلوگرم اوره, 5/4 کیلوگرم ملاس و 28 لیتر آب استفاده شود. 

4- مکمل های پروتئینی حاوی اوره ارزانتر از مکمل های بدون اوره می باشند.

اخطار: اوره باید به خوبی با جیره غذایی مخلوط شود. برای جلوگیری ازمصرف زیاد اوره و مسمومیت آمونیاکی نباید هیچگونه توده و یا کلوخه اوره در خوراک باشد. علائم مسمومیت اوره شامل بیحالی, ریزش زیاد بزاق, کاهش اشتها و حتی مرگ می باشد. در استفاده از اوره به عنوان خوراک موارد زیر دقیقا باید رعایت شود:

1.به دام های کمتر از یک سال و آنهایی که بیمار هستند اوره داده نشود.

2.انرژی خوراکها مناسب باشد.

3.مصرف اوره باید دقیقا کنترل شود.

4.یک دوره عادت پذیری اکیدا توصیه می شود.

منبع : livesheep.com

کوکسیدیوز و راه های کنترل آن

کوکسـیـدیوز یـکی از رایـج تـرین بیـماریهـای روده ای گوسـاله های جـوان کمتر از 6 ماه می باشد، به طوری که شیوع آلودگی آن در تمام دنیا بالا می باشد و می تواند توسط گونه های مختلف ایمریایی ایجاد گردد.

میزان آلودگی در این گروه سنی می تواند از صفر درصد بعد از تولد تا 100% در سنین باالی 2 ماه نیز باشد.

گونه های bovis.E و zuernii.E از مهمـترین گـونـه های بیمـاریــزا می باشـند.

چرخـه این بیمـاری هـمراه با بلـع اووسیست رسیده آیمـریایی توسط حیوان آغاز می گردد.

در این بیماری، آیمریاها غالبا اپیتلیوم روده را از بین برده و ایجاد اسهال خونی می کند. همچنین بی اشتهایی، لاغری، اسهال آبکی بد بو نیز به عنوان دیگر علائم بالینی این بیماری گزارش شده است.

هرگاه حیوان طی مدت 10 روز بعد از بیماری تلف نشود و از این بیماری بهبود حاصل کند ناقل انگل باقی می ماند و می تواند باعث کاهش راندمان و بازده اقتصادی در گاوداریهای صنعتی گردد.

ما می توانیم کوکسیدیوز را از سه طریق کنترل کنیم:

۱- جایگاه ها را تا حد ممکن تمیز نگه داریم و از مقدار زیادی از بستر خشک استفاده کنیم. مدفوع آلوده ای که خورده می شود معمول ترین راهی است که کوکسیدیاها را انتشار می دهد. اگر ما مواجهه گوساله با مدفوع را کم کنیم بروز بیماری را کاهش داده ایم.

۲- باید تنش را به حداقل برسانیم. تنش، ایمنی گوساله را کاهش و زمینه تکثیر کوکسیدیا با دامنه گسترده تری را فراهم می کند. تنش در تراکم های بالا، آب و هوای نامساعد و هنگام بروز بیماری ها ایجاد می شود. نقل و انتقال گوساله ها و تغییر جیره نیز تنش ایجاد می کند. به همین دلیل است که ما شیوع کوکسیدیوز را با فاصله کوتاهی پس از اینکه به جایگاه های گروهی منتقل می شوند مشاهده می کنیم.

۳- آخرین روش استفاده از دارویی است که به خوراک افزوده می شود و یا به طور جداگانه مصرف می شود. مشکل این روش این است که گوساله ها معمولا وقتی به جایگاه گروهی منتقل می شود اغلب به مدت چند روز خوب غذا نمی خورند به همین دلیل مقدار لازمی که باید مصرف شود خورده نمی شود و کوکسیدیوز بروز می کند.

شاربن یا سیاه زخم

شاربن یک بیماری فوق حاد در دام ها است و نشخوارکنندگان را مبتلا می کند و معمولا باعث مرگ می شود (خصوصا اگر حیوان واکسن دریافت نکرده باشد.) در فرم فوق حاد قابل درمان نیست و فرصتی برای درمان وجود ندارد زیرا دوره ی کمونش بسیار کوتاه است.

در فرم فوق حاد از زمانی که باکتری وارد بدن می شود تا زمانی که توکسین تولید میکند و باعث ازبین رفتن دام می شود، فقط یک تا دو ساعت طول می کشد. اما در فرم حاد یک تا دو روز طول می کشد. بیمارانی که به این بیماری مبتلا می شوند شامل گاو، گوسفند، بز و اسب هستند. این بیماری سپتیسمی و مرگ ناگهانی ایجاد می کند و خون قیرمانند و سیاه از منافذ طبیعی بدن خارج می شود(دهان، بینی، مقعد) که این خون منعقد نمی شود. بعنوان دامپزشک اگر همچین موردی را مشاهده کردید به هیچ وجه نباید کالبدگشایی کنید، چه در فارم و چه در کلینیک. فقط درصورتی که نسبت به بیماری مشکوک شدید و صددرصد برایمان قطعی نبود میتوانید از کالبدگشایی در شرایط خیلی خاص استفاده کنید زیرا عامل این بیماری یعنی باکتری   Bacillus anthracis ایجاد هاگ می کند و بسیار خطرناک است. پس عامل بیماری شاربن، باکتری Bacillus anthracis است.

تشخیص تفریقی (تفریق شاربن از دیگر بیماری ها):

صاعقه زدگی: چون مرگ با صاعقه زدگی هم سریع و همراه با خونریزی است، ممکن است با هم اشتباه شوند ولی صاعقه زدگی عفونی نیست! توجه به وضعیت هوا می تواند این دو مورد را از هم تفکیک کند. هم چنین پشم ها در صاعقه زدگی حالت سوخته دارد.

شاربن علامتی: شاربن علامتی با شاربن متفاوت است و معمولا در گاو رخ می دهد. پاها در شاربن علامتی دچار لنگش می شود. مانند شاربن مرگ سریع دارد. شاربن علامتی هم هاگ دارد و زود از بین نمی رود. پوست پایی که دچار لنگش شده حالت کریپتال و صدایی مثل مچاله کردن کاغذ می دهد. زیرا گاز در زیر پوست جمع می شود.

بابزیوز: که یک بیماری انگلی است و در آن هم طحال هم بزرگ می شود ولی علائم دیگری هم دارد. بعلاوه بیماری babesiosis بیماری سریعی نیست.

بیماریهای دیگری که ممکن است با شاربن اشتباه شوند، ) anaplasmosis and leucosisآناپلاسموز و لکوز( هستند.

در شاربن طحال لجنی و نرم و دارای نقاط قرمز است.

شاربن با نفخ هم ممکن است اشتباه شود.