بیماری یون یا پاراتوبرکلوسیس

یک بیماری مزمن با سیر طولانی و در دامهای مختلف (گاو، گوسفند، بز، شتر، آهو و حیوانات وحشی) است که در گاو اهمیت فراوانی دارد. (باکتری مایکوباکتریوم ایویوم یک باکتری درون سلولیِ بی هوازی، کوچک، گرم مثبت و است، که باعث التهاب روده می شود.)

از این جهت که بیماری مزمن است، باعث لاغری پیشرونده و لاغری کامل حیوان می شود، از این جهت لاغری پیش رونده می تواند یکی از عوامل تشخیصی مشکوک به بیماری یون باشد؛ البته این لاغری پیشرونده همراه با اسهال مزمن رخ میدهد، که این عامل باعث می شود تا بتوانیم بیماری یون را از سایر بیماریهایی که عامل لاغری پیشرونده درآنها رخ میدهد، تفکیک کنیم. علاوه بر لاغری پیشرونده و مزمن بودن، بیماری غیرقابل درمان است. بیماری یون با توجه به این که یک بیماری گوارشی است و باعث لاغری می شود با برخی از بیماری ها قابل اشتباه است.

بیماری های مشابهی که ممکن است تشخیص آنها با بیماری یون اشتباه شوند عبارتند از:

1) بیماریها و عفونتهای انگلی دستگاه گوارش:حیواناتی که این بیماری را همراه با سایر بیماری ها بخصوص بیماریهای انگلی دارا هستند، بیشتر در معرض خطر هستند. در عین حال بیماری ها و عفونت های انگلی دستگاه گوارش ممکن است با بیماری یون اشتباه شوند. بیماریهای انگلی دستگاه گوارش عموما منجر به لاغری می شوند، ممکن است باعث اسهال نیز بشوند، اما همانطور که گفته شد بیماری  shooting diarrhea دارد. (که بیماری های انگلی ندارند.)

2) پریتونیت: پریتونیت ممکن است حیوان را لاغر بکند اما تفاوت آن با بیماری یون در این است که این بیماری کشنده تر است  و خیلی طولانی نیست.

3) آمیلوئیدوز کلیوی: از جمله بیماریهای مزمنی است که باعث لاغری حیوان می شود.

4) اسکرومای لنفاوی

5) نارسایی و نقص های کلیه

6) سالمونلوز مزمن و سایر بیماری های عفونی مزمن: سالمونلوز یکی از بیماریهای باکتریایی است که فرم مزمن آن دوره طولانی دارد، اما نه به اندازه بیماری یون، همچنین باعث مشکلات و ناراحتی های گوارشی و اسهال می شود و ممکن است در طی زمان باعث لاغری مزمن حیوان هم بشود.  برخی عفونتهای مزمن باکتریایی دیگر نیز وضعیتی مشابه بیماری یون ایجاد میکنند که بهترین راه تفکیک اینها کشت باکتریایی می باشد.

7) کمبود مس و گرسنگی (گرسنگی اهمیت کمتری دارد) کمبود مس نیز ممکن است باعث وضعیتی مشابه بیماری یون شود.

در میان همه این بیماریها، عفونتهای انگلی و باکتریایی (سالمونلوز) باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند و در تشخیص بیماری یون مدنظر باشند.

برای معاینه گاو چگونه به آن باید نزدیک شد؟

در این مقاله ی سایت مرجع دامپزشکی ایران، اصول نزدیک شدن به گاو برای درمان را بررسی میکنیم. گاو برای دفاع از خود بیشتر از سر استفاده می کند حرکات پاندول مانندی که حیوان با سر وگردن انجام می دهد می تواند فرد مورد عامل را در محدوده مربوطه با خطر روبرو کند گاو شاخ دارخطر بیشتری را متوجه افراد می کندو ضربات کشنده ای را به افراد وارد کند .

در این بین گاو نر نژاد شیری خطر ناکترین نوع گاو به هنگام معاینه است و ورود دامپزشک به بهار بندی که گاو نر در آن ازاد است بسیار خطرناک است .

گاو عصبانیت  خود را با کوبیدن دست به سطح زمین نشان داده و قرار گرفتن دامپزشک یا فرد دیگر در کنار دست ها و سم نیز خطرناک است  گاو همچنین از پای خود برای لگد زدن به جلو, پهلو و عقب استفاده می کند که در اصطلاح به آن The Cow Kick گویند.

لگد پرانی گاو بیشتر به سمت پهلو و جلو است.گاو حتی فردی را که در نز دیک شانه اش قرار دارد با پا مورد حمله قرار می دهدگاو های ماده تازه زا در یکی دو روز اول پس از زایمان خطرناک بوده و نسبت به افرادی به گوساله شان نزدیک شوند، بسیار حساسند.

گاوبه دلیل نداشتن دندان های پیش در فک بالا گاز نمی گیرد . اما دندان های آسیایی گاو بسیار قوی است و در زمان معاینه داخل دهان یا خوراندن شربت یا قرص می تواند     انگشت  ها را به راحتی له یا قطع کند بهتر است گاو نر درون تراوا معاینه شود و از نز دیک شدن به آن در محیط باز خوداری شود.گاو های نر پرواری که در مراتع چرا می کنندبه دلیل برخورد کم با انسان در هنگام معاینه چندان قابل اعتماد نیستند .

در هنگام نزدیک شدن به دام باید مواظب حرکات دم حیوان بود گاو از دم ظریف و آسیب پذیر خود برای دفع مگس ها و حشرات بهره گرفته و در اثر لمس بدن دام نیز توسط دامپزشک یا دامدار ، آن را حرکت میدهد .حرکات دم گاهی ایجاد خطر کرده و با برخورد سریع با چشم انسان ایجاد زخم در قرنیه می کندپس از محافظ چشم نیز استفاده کنید.

همچنین در دامهای تازه زا در اثر  آغشته بودن دم به ترشحات وعفونت های رحمی , وآلوده شدن دامپزشک یا دامدار, احتمال انتقال بیماری های عفونی از جمله باکتری عامل بروسلا وجود دارد .

برای جلوگیری از رمیدن و لگد زدن گاو در حالیکه به آرامی و با صدای ملایم صحبت می کنید از چپ یا سمتی که حیوان به شیردوشی عادت دارد به حیوان نزدیک شوید اصولاً می بایست حیوان را از نزدیک شدن خود به او با صدا های آرام همراه با نوازش بدن آگاه ساخت تا حیوان از نشان دادن واکنش های سریع و غیر منتظره و بعضاً خطرناک اجتناب نماید.

ابتدا دست را روی شانه قرار داده سپس سریعاً دست را به سمت سر حیوان حرکت دهید گاو نر شیری و گاو های دائم الفحل عصبانی بوده و ممکن است شما را شاخ زده و یا به دیوار بکوبد پس همیشه در حین نزدیک شدن باید راهی را برای فرار پیش بینی نمائید نزدیک شدن از روبرو خطرناک بوده و موجب حمله گاو با سر و شاخ خواهد شد تنها زمانیکه حیوان در تراوا محصور است از روبرو نزدیک شوید ، چراکه امکان حمله ور شدن گاو در این حالت زیاد است.

 همچنین :

1) گرفتن چین زانو ،

2) گرفتن سوراخ بینی با دست یا با حلقه، 

3)گرفتن دم به طوری که دم را از پشت  روی ستون فقرات به سمت سر دام بکشیم،

میتواند ما را در مقید کردن دام  کمک کند.

اسپرم منجمد گاو، عامل احتمالی شیوع دوباره بیماری زبان آبی در اروپا

در این مقاله به بررسی نظر محققان در مورد عامل احتمالی شیوع دوباره بیماری زبان آبی در اروپا میپردازیم. محققان می‌گویند اسپرم یخ زده یک گاو مبتلا به بیماری زبان آبی که سال‌ها بعد از آن برای لقاح مصنوعی استفاده شده، احتمالاً عامل شیوع گسترده این بیماری در بین دام‌های کشورهای اروپایی بوده است.

سال ۲۰۰۶ بیماری زبان آبی از هلند شیوع پیدا کرد. این بیماری به ۱۶ کشور اروپایی سرایت و میلیاردها یورو خسارت بر جای گذاشت. این بیماری سرانجام سال ۲۰۱۰ با واکسن تحت کنترل درآمد. تا سال ۲۰۱۱ خبری از این بیماری نبود تا اینکه سال ۲۰۱۵ دوباره در فرانسه شایع شد و هنوز هم شیوع آن ادامه دارد.

محققان دانشگاه گلاسکو توالی‌های ژنوم ۱۵۰ نمونه از ویروس زبان آبی از دو شیوع مختلف را بررسی کردند. ویروس‌ها پس از تکثیر جهش‌های مختصری می‌کنند، بنابراین اگر این ویروس بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ در طبیعت و یا بین حیوانات مزرعه‌ای گردش می‌کرد، باید جهش‌های قابل توجهی در آن مشاهده می‌شد.

اسپرم یخ‌زده گاو عامل احتمالی شیوع دوباره بیماری زبان آبی در اروپا بوده است

اما محققان دریافتند که سویه مربوط به شیوع سال ۲۰۱۵، شباهت بسیاری زیادی به سویه‌هایی دارد که سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در فرانسه و آلمان شیوع پیدا کرده‌اند. به نظر می‌رسید زمان برای ویروس به کندی گذر کرده است. ظاهراً همین اتفاق نیز برای ویروس افتاده است.

محققان دریافتند ویروس زبان آبی در اسپرم دام‌های مبتلا نیز وجود دارد و حین جفت گیری می‌تواند به جنس ماده منتقل شود، بنابراین آن‌ها فکر می‌کنند یکی از مزرعه داران اسپرم گاو مبتلا به بیماری زبان آبی را حدود سال ۲۰۰۷ فریز کرده و از آن سال ۲۰۱۵ برای لقاح مصنوعی استفاده کرده که سبب شیوع دوباره آن شده است. احتمال شیوع ویروس از حیوانات دیگر هم وجود دارد، ولی لقاح مصنوعی در گاوها رواج بیشتری دارد.

محققان می‌گویند صادرات اسپرم حیوانات باید تحت قوانین سفت و سخت صورت بگیرد تا از احتمال انتقال بیماری‌ها کاسته شود، ولی نظارت گسترده‌ای بر مزرعه‌داران و شرکت‌های محلی وجود ندارد.

بیماری زبان آبی (BTV) نوعی بیماری ویروسی است که از طریق مگس‌ریزه(Midge)  منتقل شده و نشانه‌های آن تب و آبی شدن زبان دام هستند. تمامی پستانداران نشخوار کننده، از جمله گاو، بز و آهو و همچنین لاماها و آلپاکاها به این بیماری مبتلا می‌شوند، ولی شدیدترین نوع آن در گوسفندان مشاهده شده و بیشتر آن‌ها پس از ابتلا از بین می‌روند. این بیماری انسان را تهدید نمی‌کند.

منبع:New Scientist

حساسیت ویژه ی سلامت دام

 مدیرکل دامپزشکی البرز گفت: آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در سال 96 در 72 کانون باعث تلف شدن 33 میلیون قطعه مرغ و در سال 97 در چهار کانون باعث تلف شدن 250 هزار قطعه مرغ در استان شد ولی امسال هیچ کانونی از این بیماری شناسایی نشده و هیچ تلفاتی در این مورد گزارش نشده است. به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، «دکتر غلامرضا توکلی» در نشست مطبوعاتی امروز شنبه 26 مرداد، با اشاره به اینکه در حال حاضر مشکلی در تامین دارو و واکسن مورد نیاز دام و طیور استان وجود ندارد، اظهار کرد: با توجه به اینکه تامین واکسن و داروی مورد نیاز جمعیت دام و طیور ارتباط مستقیمی با حفظ سلامت و ایمنی کشور دارد، حساسیت ویژه‌ای برای رفع نیاز این حوزه وجود دارد. اثر تحریم‌ها بر تأمین دارو وی ادامه داد: با توجه به اعمال تحریم و ضرورت حمایت از تولید داخلی، سیاست به سمت تامین داروها و واکسن‌های دام و طیور از شرکت‌های داخلی سوق پیدا کرده و صرفا اقلامی که امکان تولید آنها در کشور وجود ندارد، از سایر کشورها خریداری و وارد می‌شود. وی افزود: خوشبختانه در حال حاضر هیچ مشکلی در خصوص تامین واکسن و داروهای مورد نیاز جمعیت دام و طیور استان وجود ندارد و پوشش واکسیناسیون از ابتدای سال تا کنون رضایت بخش بوده است. این مسئول با اشاره به لزوم پرداخت مبالغی از سوی دامداران برای خرید برخی واکسن‌ها توضیح داد: واکسن تب برفکی یکی از واکسن‌هایی است که دامداران ملزم به خرید آن هستند تا بتوانند دام‌های خود را در مقابل این ویروس مقاوم کنند ولی بسیاری از دامداران سنتی به ویژه عشایر به دلیل مشکلات مالی در خرید آن مشکل دارند. وی اظهار کرد: استان البرز جزو سه استانی است که به واسطه شرایط خاصی که دارد، تزریق واکسن تب برفکی برای دام‌های سبک آن (گوسفند و بز) به صورت رایگان انجام می‌شود. مدیرکل دامپزشکی البرز گفت:در حال حاضر 50 هزار دام سبک و سنگین در استان وجود دارد که همه آنها در مقابل تب برفکی به صورت رایگان واکسینه می‌شوند. فعلاً آنفلوآنزای فوق حاد نداشته‌ایم وی در ادامه با اشاره به اینکه از ابتدای سال تا کنون هیچ موردی از ابتلا به آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در استان مشاهده نشده، افزود: این بیماری بسیار خطرناک است و شیوع آن هم به لحاظ اقتصادی ضررهای سنگینی به مزارع و مرغداری‌ها می‌زند و هم به دلیل اینکه بیماری مشترک بین انسان و طیور محسوب می‌شود، تهدید جدی برای سلامت مردم است. وی اضافه کرد: این بیماری در سال 96 در 72 کانون باعث تلف شدن 33 میلیون قطعه مرغ و در سال 97 در چهار کانون باعث تلف شدن 250 هزار قطعه مرغ در استان شد ولی امسال هیچ کانونی از این بیماری شناسایی نشده و هیچ تلفاتی در این مورد گزارش نشده است. توکلی با اشاره به مشاهده یک کانون بیماری لمپی اسکین (بیماری ویروسی در گاوها که خود را به صورت برآمدگی بر روی پوست نشان می‌دهد) در شهرستان نظرآباد ادامه داد: این بیماری چند ماه پیش در شهرستان نظرآباد مشاهده شد ولی با تلاش اداره دامپزشکی در عرض چهار روز مهار شد و خوشبختانه فراگیر نشد. وی در ادامه با بیان اینکه مدیران کلان باید به دامپزشکی استان نگاه ویژه‌تری داشته باشند، گفت: دامپزشکی نقش اساسی در تامین سلامت عمومی جامعه و تغذیه انسان‌ها نقشی اساسی دارد و شایسته نیست که سه اداره فردیس، کرج و طالقان در البرز در مکانی استیجاری فعالیت داشته باشند. ادارات دامپزشکی استیجاری است وی توضیح داد: در این استان برخی ادارات و دستگاه‌ها هکتارها زمین دارند ولی دامپزشکی با این حجم از وظایف هنوز اداراتی دارد که استیجاری هستند. این مسئول با بیان اینکه سازمان دامپزشکی برای انجام درست و اصولی وظایف خود با مشکلات زیادی مواجه است، گفت: اغلب دامپزشکان این سازمان در معرض بیماری قرار دارند و به عنوان مثال اغلب آنها به تب مالت مبتلا می‌شوند بر این اساس باید حمایت‌های بیشتری از این سازمان صورت بگیرد. مدیرکل دامپزشکی البرز در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه جنگ امروز در دنیا جنگ نظامی نیست و دوران جنگ با اسلحه تمام شده گفت: امروزه کشورها از طریق بیوتروریسم به هم آسیب می‌زنند چون این روش مستقیما منابع غذایی مردم که عامل اصلی برای حیات آنها است را تحت شعاع قرار می‌دهد. وی تصریح کرد: بر این اساس همه کشورها با سازوکارخاص اقدام به تقویت حوزه بیوتکنولوژی خود کرده و خود را در مقابل مشکلات ناشی از بیوتروریسم ایمن می‌کنند. توکلی در بخش نهایی صحبت‌های خود به نظارت شرعی و بهداشتی در شش کشتارگاه دام و طیور استان خبر داد و گفت: البرز شش کشتارگاه دام و طیور دارد که در همه آنها دامپزشک و ناظر شرعی مستفر است تا کشتار آنها طبق اصول بهداشتی و دینی صورت بگیرد. این مسئول ابراز کرد: این موضوع که کشتار دام و طیور در استان توسط دستگاه انجام می‌شود صحبت ندارد و نظارت کافی برای شرعی بودن کشتار آنها صورت می‌گیرد و مردم خیالشان از این بابت راحت باشد.