سن گاوها را با توجه به دندانها و شاخها میتوان تخمین زد، در این مطلب با نحوه تشخیص سن آشنا میشویم.
دندان
هنگام تولد، گوسالهی بالغ دارای ۶ تا ۸ دندان پیشین است که در ابتدا تا نیمه با لثه پوشانیده شدهاند. لثهها پس از ۱۲ روز از روی دندانهای پیشین مرکزی تحلیل میروند و تا سه هفتگی این روند در طرفین و دندانهای میانی و کناری گسترش مییابد. اولین نشانههای سایش در سطح فوقانی دندانها در ۱.۵ ماهگی در دندانهای پیشین مرکزی قابل مشاهده است و در ۲ ماهگی در دندانهای وسطی و در ۲.۵ ماهگی در دندانهای جانبی و ۳ ماهگی در دندانهای پیشین گوشهای دیده میشود.
سطح سائیده شده دندانهای پیشین شیری به تدریج وسعت مییابد و در ۱۰ ماهگی تمام سطح دندانهای پیشین مرکزی را در برمیگیرد. در گاوهای جوان تغییر دندانهای شیری به انواع دائمی با تعویض دندانهای پیشین مرکزی در حدود بیست و یک ماهگی شروع شده و با تعویض دندانهای میانی در سی ماهگی ادامه مییابد.
دندانهای جانبی در سی و نه ماهگی و دندانهای گوشه در چهار سالگی تعویض میشوند. دندانهای دائمی بهواسطهی شکل پهنشان از دندانهای شیری که کوچکتر و مثلثی شکلند تمیز داده میشوند. از سن پنج سالگی به بعد سطح دندانهای مرکزی و تا ۹ سالگی سطح تمام دندانهای پیشین سائیده میشوند.
شاخ
در حالت معمول طول شاخ در سه ماهگی حدود ۲ سانتیمتر است و سپس تا بلوغ جنسی در هر ماه یک سانت افزایش مییابد. بنابراین شاخی به طول ۸ سانتیمتر مطابق با سنی حدود ۹ ماه است. در گاوهای ماده رشد شاخها در مراحل پایانی آبستنی و شروع شیرواری آهسته میگردد و مجددا در طی پنج تا هشت ماه متعاقب از شیر گرفتن گوساله، تسریع میشود. این امر منجر به وجود آمدن یک حلقه شاخ میشود. اولین حلقه شاخ بین ۲.۵ تا ۳ سالگی ظاهر میشود. برای هر گوسالهزائی یک حلقهی جدید اضافه میشود. بنابراین سن یک گاو را میتوان با اضافه کردن یک یا دو سال به تعداد حلقههای شاخ محاسبه نمود.
نکاتی ساده در مورد ورم پستان در این مقاله گوشزد شده است که توجه به آنها میتواند به سودآوری منجر شود.
1- یافتن سریع گاو بیمار (با آموزش کارگران شیردوشی این امر به سهولت امکانپذیر است). بسیاری از دامداران فرصتهای زیادی را برای درمان ورم پستان به سادگی از دست میدهند و اجازه میدهند عفونت گستردهتر و بیشتر شود. پایه سرنخهای اصلی چشمی و ابزارهای ارزان مانند CMT نباید نادیده گرفته شوند. دامداریهایی نظیر دامداری بهروزی در اسلامشهر ازین فرصتها به نحو احسن استفاده مینماید.
2- پیش آمادهسازی کافی پستان تاثیر فوقالعادهای بر سلامت پستان و کیفیت شیر دارد. اغلب عجله کردن برای سرعت بخشیدن به این روند، نتیجه معکوس در پی دارد. عدم توجه به جزئیات در این مرحله (آمادهسازی پستان برای رها کردن شیر) منجر به خروج آهستهتر شیر، سرعت آهستهتر فرآیند، و موارد بالینی بیشتر میشود.
3- بسیاری از دامداران نوع خانواده باکتری را که باعث بیشتر موارد ورم پستان در گاوداری آنها شده است را نمیشناسند. هنگامیکه نوع باکتری ناشناخته است، روشهای پیشگیرانه موثر نمیتواند در یک الگوی مقرون به صرفه اجرا شود (پس نسبت به شناسایی نوع باکتری درگیر در دامداری خود اقدام کنید)
4- نقص در توسعه پروتکلهای درمانی خطر باقی مانده دارو در شیر را افزایش میدهد، باعث میشود شیر بیشتری دور ریخته شود و ممکن است موجب از دست رفتن استراتژیهای بهبود نرخ درمان گردد.
5- گاوهایی که به صورت مزمنی عفونی هستند، منبع اصلی افزایش SCC مخزن شیر هستند. شیر این گاوها ممکن است طبیعی به نظر برسد. پیدا کردن این دامهای آلوده و یا درمان آنها و یا حذف آنها از گله کیفیت شیر مخزن را بهبود خواهد بخشید.
6- درمان گاوهای خشک هنوز هم یکی از موثرترین ابزارهای یک برنامه کنترل ورم پستان در گله است. کاربرد آن میتواند به قدری روزمره و روتین شود که عدم توجه به جزئیات بتواند تاثیر آن را کاهش دهد. به عبارت دیگر، درست است که این کاری روزمره است ولی روزمرگی آن نباید باعث شود که از توجه به جزئیات غافل شویم.
7- فرو بردن سرپستانک پس از شیردوشی سالهاست که مورد تائید قرار گرفته است. نظرسنجیها نشان میدهد که در بسیاری از گلهها 60درصد از سرپستانکها پوشش کافی محلول ضدعفونی کننده را دریافت نمیکنند! ناکامی در این روش پایهای منجر به بروز بیشتر ورم پستان میگردد و سالانه هزاران دلار خسارت بر جای میگذارد که رو به افزایش است.
8- سلامت پوست در روزنه سر پستانک یکی از بزرگترین عوامل پیشگیری از ورم پستان است. پوست ضعیف در انتهای نوک پستان نیز باکتریهای موجود در شیر را افزایش میدهد و زمان دوشش را کند میکند. ناکامی در رسیدگی به مشکلات سلامت سرپستانک خطر ابتلا به موارد جدید ورم پستان را افزایش میدهد و تا حد زیادی باعث افزایش تعداد باکتریها در مخزن شیر میشود.
9- زمانهای شیردوشی اغلب با فیزیولوژی گاو مطابقت ندارد. نظارت بر جریان شیر با ابزاری مانند Lactocorder (در ایران وجود ندارد) به شناسایی مشکلات موجود در پروتکلهای دوشش کمک میکند. تطبیق فیزیولوژی و عملکرد تجهیزات شیردوشی میتواند سلامت پستان و به طور همزمان توان سالن شیردوشی را بهبود دهد.
10- بهداشت گاو آنقدر اساسی است که اغلب نادیده گرفته میشود. به طور کلی گاوهای تمیزتر دورههای کمتری به ورم پستان دچار میشوند و پیش از شیردوشی نیاز به زمان کمتری دارند تا پوست پستانشان به اندازه کافی و از روی اصول بهداشتی تمیز گردد. مواد مختلفی هستند که به عنوان بستر استفاده میشوند. برخی اصول کلی نشان میدهد که اگر شن و ماسه، کود جامد، تشک، یا کاه در استال باشد نیازی به چیزی دیگر نیست.
تقریباً تمام گاوداران گوشتی و شیری سقط جنین گاو را به نوعی تجربه کرده اند. اما دلیل این اتفاق ناخوشایند چیست؟
منبع: حکیم مهر
گاو مانند سایر دام های نشخوار کننده توانایی استفاده از ازت غیرپروتئینی NPN) 1) برای تامین بخشی از نیازهای پروتئینی را دارد.
در شکمبه گاو، میلیاردها باکتری، قارچ و پروتوزوا ساکن هستند. این میکروارگانیسم ها توانایی استفاده از ازت غیرپروتئینی جیره را دارند. ازت غیرپروتئینی در شکمبه شکسته شده (هیدرولیز) و به ازت آمونیاکی تبدیل میگردد. میکروارگانیسم ها از این ازت برای ساختن بدن خودشان استفاده می نمایند که در نهایت باعث تولید(سنتز) پروتئین میکروبی می شود. سرانجام، میکروب ها از شکمبه عبور کرده ودر قسمت های پایین تر دستگاه گوارش دام میزبان هضم می گردند. وقتی پروتئین میکروبی هضم شد، اسیدهای آمینه آزاد شده و سپس این اسیدهای آمینه وارد جریان خون می گردند.
اخطار: اوره باید به خوبی با جیره غذایی مخلوط شود. برای جلوگیری ازمصرف زیاد اوره و مسمومیت آمونیاکی نباید هیچگونه توده و یا کلوخه اوره در خوراک باشد. علائم مسمومیت اوره شامل بیحالی, ریزش زیاد بزاق, کاهش اشتها و حتی مرگ می باشد. در استفاده از اوره به عنوان خوراک موارد زیر دقیقا باید رعایت شود:
کوکسـیـدیوز یـکی از رایـج تـرین بیـماریهـای روده ای گوسـاله های جـوان کمتر از 6 ماه می باشد، به طوری که شیوع آلودگی آن در تمام دنیا بالا می باشد و می تواند توسط گونه های مختلف ایمریایی ایجاد گردد.
میزان آلودگی در این گروه سنی می تواند از صفر درصد بعد از تولد تا 100% در سنین باالی 2 ماه نیز باشد.
گونه های bovis.E و zuernii.E از مهمـترین گـونـه های بیمـاریــزا می باشـند.
چرخـه این بیمـاری هـمراه با بلـع اووسیست رسیده آیمـریایی توسط حیوان آغاز می گردد.
در این بیماری، آیمریاها غالبا اپیتلیوم روده را از بین برده و ایجاد اسهال خونی می کند. همچنین بی اشتهایی، لاغری، اسهال آبکی بد بو نیز به عنوان دیگر علائم بالینی این بیماری گزارش شده است.
هرگاه حیوان طی مدت 10 روز بعد از بیماری تلف نشود و از این بیماری بهبود حاصل کند ناقل انگل باقی می ماند و می تواند باعث کاهش راندمان و بازده اقتصادی در گاوداریهای صنعتی گردد.
ما می توانیم کوکسیدیوز را از سه طریق کنترل کنیم:
۱- جایگاه ها را تا حد ممکن تمیز نگه داریم و از مقدار زیادی از بستر خشک استفاده کنیم. مدفوع آلوده ای که خورده می شود معمول ترین راهی است که کوکسیدیاها را انتشار می دهد. اگر ما مواجهه گوساله با مدفوع را کم کنیم بروز بیماری را کاهش داده ایم.
۲- باید تنش را به حداقل برسانیم. تنش، ایمنی گوساله را کاهش و زمینه تکثیر کوکسیدیا با دامنه گسترده تری را فراهم می کند. تنش در تراکم های بالا، آب و هوای نامساعد و هنگام بروز بیماری ها ایجاد می شود. نقل و انتقال گوساله ها و تغییر جیره نیز تنش ایجاد می کند. به همین دلیل است که ما شیوع کوکسیدیوز را با فاصله کوتاهی پس از اینکه به جایگاه های گروهی منتقل می شوند مشاهده می کنیم.
۳- آخرین روش استفاده از دارویی است که به خوراک افزوده می شود و یا به طور جداگانه مصرف می شود. مشکل این روش این است که گوساله ها معمولا وقتی به جایگاه گروهی منتقل می شود اغلب به مدت چند روز خوب غذا نمی خورند به همین دلیل مقدار لازمی که باید مصرف شود خورده نمی شود و کوکسیدیوز بروز می کند.