شاربن یا سیاه زخم

شاربن یک بیماری فوق حاد در دام ها است و نشخوارکنندگان را مبتلا می کند و معمولا باعث مرگ می شود (خصوصا اگر حیوان واکسن دریافت نکرده باشد.) در فرم فوق حاد قابل درمان نیست و فرصتی برای درمان وجود ندارد زیرا دوره ی کمونش بسیار کوتاه است.

در فرم فوق حاد از زمانی که باکتری وارد بدن می شود تا زمانی که توکسین تولید میکند و باعث ازبین رفتن دام می شود، فقط یک تا دو ساعت طول می کشد. اما در فرم حاد یک تا دو روز طول می کشد. بیمارانی که به این بیماری مبتلا می شوند شامل گاو، گوسفند، بز و اسب هستند. این بیماری سپتیسمی و مرگ ناگهانی ایجاد می کند و خون قیرمانند و سیاه از منافذ طبیعی بدن خارج می شود(دهان، بینی، مقعد) که این خون منعقد نمی شود. بعنوان دامپزشک اگر همچین موردی را مشاهده کردید به هیچ وجه نباید کالبدگشایی کنید، چه در فارم و چه در کلینیک. فقط درصورتی که نسبت به بیماری مشکوک شدید و صددرصد برایمان قطعی نبود میتوانید از کالبدگشایی در شرایط خیلی خاص استفاده کنید زیرا عامل این بیماری یعنی باکتری   Bacillus anthracis ایجاد هاگ می کند و بسیار خطرناک است. پس عامل بیماری شاربن، باکتری Bacillus anthracis است.

تشخیص تفریقی (تفریق شاربن از دیگر بیماری ها):

صاعقه زدگی: چون مرگ با صاعقه زدگی هم سریع و همراه با خونریزی است، ممکن است با هم اشتباه شوند ولی صاعقه زدگی عفونی نیست! توجه به وضعیت هوا می تواند این دو مورد را از هم تفکیک کند. هم چنین پشم ها در صاعقه زدگی حالت سوخته دارد.

شاربن علامتی: شاربن علامتی با شاربن متفاوت است و معمولا در گاو رخ می دهد. پاها در شاربن علامتی دچار لنگش می شود. مانند شاربن مرگ سریع دارد. شاربن علامتی هم هاگ دارد و زود از بین نمی رود. پوست پایی که دچار لنگش شده حالت کریپتال و صدایی مثل مچاله کردن کاغذ می دهد. زیرا گاز در زیر پوست جمع می شود.

بابزیوز: که یک بیماری انگلی است و در آن هم طحال هم بزرگ می شود ولی علائم دیگری هم دارد. بعلاوه بیماری babesiosis بیماری سریعی نیست.

بیماریهای دیگری که ممکن است با شاربن اشتباه شوند، ) anaplasmosis and leucosisآناپلاسموز و لکوز( هستند.

در شاربن طحال لجنی و نرم و دارای نقاط قرمز است.

شاربن با نفخ هم ممکن است اشتباه شود.

بیماری یون یا پاراتوبرکلوسیس

یک بیماری مزمن با سیر طولانی و در دامهای مختلف (گاو، گوسفند، بز، شتر، آهو و حیوانات وحشی) است که در گاو اهمیت فراوانی دارد. (باکتری مایکوباکتریوم ایویوم یک باکتری درون سلولیِ بی هوازی، کوچک، گرم مثبت و است، که باعث التهاب روده می شود.)

از این جهت که بیماری مزمن است، باعث لاغری پیشرونده و لاغری کامل حیوان می شود، از این جهت لاغری پیش رونده می تواند یکی از عوامل تشخیصی مشکوک به بیماری یون باشد؛ البته این لاغری پیشرونده همراه با اسهال مزمن رخ میدهد، که این عامل باعث می شود تا بتوانیم بیماری یون را از سایر بیماریهایی که عامل لاغری پیشرونده درآنها رخ میدهد، تفکیک کنیم. علاوه بر لاغری پیشرونده و مزمن بودن، بیماری غیرقابل درمان است. بیماری یون با توجه به این که یک بیماری گوارشی است و باعث لاغری می شود با برخی از بیماری ها قابل اشتباه است.

بیماری های مشابهی که ممکن است تشخیص آنها با بیماری یون اشتباه شوند عبارتند از:

1) بیماریها و عفونتهای انگلی دستگاه گوارش:حیواناتی که این بیماری را همراه با سایر بیماری ها بخصوص بیماریهای انگلی دارا هستند، بیشتر در معرض خطر هستند. در عین حال بیماری ها و عفونت های انگلی دستگاه گوارش ممکن است با بیماری یون اشتباه شوند. بیماریهای انگلی دستگاه گوارش عموما منجر به لاغری می شوند، ممکن است باعث اسهال نیز بشوند، اما همانطور که گفته شد بیماری  shooting diarrhea دارد. (که بیماری های انگلی ندارند.)

2) پریتونیت: پریتونیت ممکن است حیوان را لاغر بکند اما تفاوت آن با بیماری یون در این است که این بیماری کشنده تر است  و خیلی طولانی نیست.

3) آمیلوئیدوز کلیوی: از جمله بیماریهای مزمنی است که باعث لاغری حیوان می شود.

4) اسکرومای لنفاوی

5) نارسایی و نقص های کلیه

6) سالمونلوز مزمن و سایر بیماری های عفونی مزمن: سالمونلوز یکی از بیماریهای باکتریایی است که فرم مزمن آن دوره طولانی دارد، اما نه به اندازه بیماری یون، همچنین باعث مشکلات و ناراحتی های گوارشی و اسهال می شود و ممکن است در طی زمان باعث لاغری مزمن حیوان هم بشود.  برخی عفونتهای مزمن باکتریایی دیگر نیز وضعیتی مشابه بیماری یون ایجاد میکنند که بهترین راه تفکیک اینها کشت باکتریایی می باشد.

7) کمبود مس و گرسنگی (گرسنگی اهمیت کمتری دارد) کمبود مس نیز ممکن است باعث وضعیتی مشابه بیماری یون شود.

در میان همه این بیماریها، عفونتهای انگلی و باکتریایی (سالمونلوز) باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند و در تشخیص بیماری یون مدنظر باشند.

اسب نژاد شایر (Shire horse)

اسب نژاد شایر  (Shire horse)بزرگترین اسب سنگین وزن انگلستان و نتایج اسب جنگی قرون وسطی معروف به اسب گریت است که بعدها نام انگلیش بلک به آن داده شد.

این اسب از آمیزش اسب‌های فلاندر و فریزین وارداتی با نژاد بومی حاصل شد و اولین اسب سواره نظام شد. استفاده از واژه بلکز به این اسب‌های سنگین وزن به فردی به نام الیور گرامول نسبت داده می‌شود و احتمالا برای توصیف اسب‌های فریزین وارداتی استفاده شده که همیشه سیاه رنگ بودند.

منطقه اصلی پرورش اسب انگلیش بلک منطقه باتلاقی و بخش‌های درون مرزی لیستر شایر، لینکلن شایر، دربی شایر و استافورد شایر بود که این نژاد سرانجام نام خود را از آن مناطق گرفت. اسب‌های پرورش یافته در فین بزرگتر سنگین‌تر و تا حدودی درشت‌تر از اسب‌های آیر شایر بودند. اسب‌های دربی شایر و لیستر شایر عمدتاً سیاه و اسب‌های استافورد شایر اغلب قهوه‌ای بودند.

خصوصیات اسب نژاد شایر

در اواخر قرن نوزدهم آمیزش این اسب‌ها شکل قطعی گرفت. در نتیجه اولین دفتر انساب اسب‌های این نژاد در سال 1878 میلادی منتشر و انجمن اسبی تحت عنوان انجمن اسب کارت انگلیس تاسیس شد. این نام در سال 1884 میلادی به نام انجمن اسب شایر تغییر یافت و این نژاد از آن زمان به نام اسب شایر معروف شد. به دنبال تاسیس انجمن اسب شایر موفقیت زیادی در گسترش کشاورزی آن زمان و جلب توجه خریداران خارجی کسب شد.

خلق و خوی اسب شایر

اسب‌های شایر به زودی به سرزمین‌های دور مانند آمریکای شمالی و جنوبی روسیه و انگلستان صادر و به جز تفکیک‌ناپذیر زندگی روزمره مردم انگلستان تبدیل شدند. این اسب‌های بزرگ خصوصیات ویژه‌ای مانند قدرت، بنیه، استحکام و خلق و خوی خوب داشتند و برای شخم زدن مزرعه، کشیدن الوار و کشیدن واگن‌های مزرعه، واگن‌های راه آهن، گاری و درشکه‌های ذغال سنگ استفاده می‌شدند. ورود وسایل نقلیه موتوری خسارت‌های قابل توجهی به این اسب‌ها زد. احیای اسب‌های شایر در دهه 1960 شروع شد و امروزه این اسب‌های ممتاز برای نمایش شخم زدن زمین و کشیدن گاری در مسیرهای کوتاه شهری استفاده می‌شود.

منبع: ماکی دام

برای معاینه گاو چگونه به آن باید نزدیک شد؟

در این مقاله ی سایت مرجع دامپزشکی ایران، اصول نزدیک شدن به گاو برای درمان را بررسی میکنیم. گاو برای دفاع از خود بیشتر از سر استفاده می کند حرکات پاندول مانندی که حیوان با سر وگردن انجام می دهد می تواند فرد مورد عامل را در محدوده مربوطه با خطر روبرو کند گاو شاخ دارخطر بیشتری را متوجه افراد می کندو ضربات کشنده ای را به افراد وارد کند .

در این بین گاو نر نژاد شیری خطر ناکترین نوع گاو به هنگام معاینه است و ورود دامپزشک به بهار بندی که گاو نر در آن ازاد است بسیار خطرناک است .

گاو عصبانیت  خود را با کوبیدن دست به سطح زمین نشان داده و قرار گرفتن دامپزشک یا فرد دیگر در کنار دست ها و سم نیز خطرناک است  گاو همچنین از پای خود برای لگد زدن به جلو, پهلو و عقب استفاده می کند که در اصطلاح به آن The Cow Kick گویند.

لگد پرانی گاو بیشتر به سمت پهلو و جلو است.گاو حتی فردی را که در نز دیک شانه اش قرار دارد با پا مورد حمله قرار می دهدگاو های ماده تازه زا در یکی دو روز اول پس از زایمان خطرناک بوده و نسبت به افرادی به گوساله شان نزدیک شوند، بسیار حساسند.

گاوبه دلیل نداشتن دندان های پیش در فک بالا گاز نمی گیرد . اما دندان های آسیایی گاو بسیار قوی است و در زمان معاینه داخل دهان یا خوراندن شربت یا قرص می تواند     انگشت  ها را به راحتی له یا قطع کند بهتر است گاو نر درون تراوا معاینه شود و از نز دیک شدن به آن در محیط باز خوداری شود.گاو های نر پرواری که در مراتع چرا می کنندبه دلیل برخورد کم با انسان در هنگام معاینه چندان قابل اعتماد نیستند .

در هنگام نزدیک شدن به دام باید مواظب حرکات دم حیوان بود گاو از دم ظریف و آسیب پذیر خود برای دفع مگس ها و حشرات بهره گرفته و در اثر لمس بدن دام نیز توسط دامپزشک یا دامدار ، آن را حرکت میدهد .حرکات دم گاهی ایجاد خطر کرده و با برخورد سریع با چشم انسان ایجاد زخم در قرنیه می کندپس از محافظ چشم نیز استفاده کنید.

همچنین در دامهای تازه زا در اثر  آغشته بودن دم به ترشحات وعفونت های رحمی , وآلوده شدن دامپزشک یا دامدار, احتمال انتقال بیماری های عفونی از جمله باکتری عامل بروسلا وجود دارد .

برای جلوگیری از رمیدن و لگد زدن گاو در حالیکه به آرامی و با صدای ملایم صحبت می کنید از چپ یا سمتی که حیوان به شیردوشی عادت دارد به حیوان نزدیک شوید اصولاً می بایست حیوان را از نزدیک شدن خود به او با صدا های آرام همراه با نوازش بدن آگاه ساخت تا حیوان از نشان دادن واکنش های سریع و غیر منتظره و بعضاً خطرناک اجتناب نماید.

ابتدا دست را روی شانه قرار داده سپس سریعاً دست را به سمت سر حیوان حرکت دهید گاو نر شیری و گاو های دائم الفحل عصبانی بوده و ممکن است شما را شاخ زده و یا به دیوار بکوبد پس همیشه در حین نزدیک شدن باید راهی را برای فرار پیش بینی نمائید نزدیک شدن از روبرو خطرناک بوده و موجب حمله گاو با سر و شاخ خواهد شد تنها زمانیکه حیوان در تراوا محصور است از روبرو نزدیک شوید ، چراکه امکان حمله ور شدن گاو در این حالت زیاد است.

 همچنین :

1) گرفتن چین زانو ،

2) گرفتن سوراخ بینی با دست یا با حلقه، 

3)گرفتن دم به طوری که دم را از پشت  روی ستون فقرات به سمت سر دام بکشیم،

میتواند ما را در مقید کردن دام  کمک کند.

اسپرم منجمد گاو، عامل احتمالی شیوع دوباره بیماری زبان آبی در اروپا

در این مقاله به بررسی نظر محققان در مورد عامل احتمالی شیوع دوباره بیماری زبان آبی در اروپا میپردازیم. محققان می‌گویند اسپرم یخ زده یک گاو مبتلا به بیماری زبان آبی که سال‌ها بعد از آن برای لقاح مصنوعی استفاده شده، احتمالاً عامل شیوع گسترده این بیماری در بین دام‌های کشورهای اروپایی بوده است.

سال ۲۰۰۶ بیماری زبان آبی از هلند شیوع پیدا کرد. این بیماری به ۱۶ کشور اروپایی سرایت و میلیاردها یورو خسارت بر جای گذاشت. این بیماری سرانجام سال ۲۰۱۰ با واکسن تحت کنترل درآمد. تا سال ۲۰۱۱ خبری از این بیماری نبود تا اینکه سال ۲۰۱۵ دوباره در فرانسه شایع شد و هنوز هم شیوع آن ادامه دارد.

محققان دانشگاه گلاسکو توالی‌های ژنوم ۱۵۰ نمونه از ویروس زبان آبی از دو شیوع مختلف را بررسی کردند. ویروس‌ها پس از تکثیر جهش‌های مختصری می‌کنند، بنابراین اگر این ویروس بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ در طبیعت و یا بین حیوانات مزرعه‌ای گردش می‌کرد، باید جهش‌های قابل توجهی در آن مشاهده می‌شد.

اسپرم یخ‌زده گاو عامل احتمالی شیوع دوباره بیماری زبان آبی در اروپا بوده است

اما محققان دریافتند که سویه مربوط به شیوع سال ۲۰۱۵، شباهت بسیاری زیادی به سویه‌هایی دارد که سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در فرانسه و آلمان شیوع پیدا کرده‌اند. به نظر می‌رسید زمان برای ویروس به کندی گذر کرده است. ظاهراً همین اتفاق نیز برای ویروس افتاده است.

محققان دریافتند ویروس زبان آبی در اسپرم دام‌های مبتلا نیز وجود دارد و حین جفت گیری می‌تواند به جنس ماده منتقل شود، بنابراین آن‌ها فکر می‌کنند یکی از مزرعه داران اسپرم گاو مبتلا به بیماری زبان آبی را حدود سال ۲۰۰۷ فریز کرده و از آن سال ۲۰۱۵ برای لقاح مصنوعی استفاده کرده که سبب شیوع دوباره آن شده است. احتمال شیوع ویروس از حیوانات دیگر هم وجود دارد، ولی لقاح مصنوعی در گاوها رواج بیشتری دارد.

محققان می‌گویند صادرات اسپرم حیوانات باید تحت قوانین سفت و سخت صورت بگیرد تا از احتمال انتقال بیماری‌ها کاسته شود، ولی نظارت گسترده‌ای بر مزرعه‌داران و شرکت‌های محلی وجود ندارد.

بیماری زبان آبی (BTV) نوعی بیماری ویروسی است که از طریق مگس‌ریزه(Midge)  منتقل شده و نشانه‌های آن تب و آبی شدن زبان دام هستند. تمامی پستانداران نشخوار کننده، از جمله گاو، بز و آهو و همچنین لاماها و آلپاکاها به این بیماری مبتلا می‌شوند، ولی شدیدترین نوع آن در گوسفندان مشاهده شده و بیشتر آن‌ها پس از ابتلا از بین می‌روند. این بیماری انسان را تهدید نمی‌کند.

منبع:New Scientist