اسب نژاد آتشین

شاید خوانندگان علاقمند سایت دنیای اسب مشتاق اطلاعات بیشتری درمورد این نژاد پرهیجان باشند: اسبهای نژاد پر شور یا پرحرارت یا داغ (hot-blooded) برای پرورش اسب در غرب مورد استفاده قرار می گیرند.

اما قبایلی که هنوز در مناطق مربوط به مغول سکونت دارند نیز این نوع اسبها را پرورش داده و سوار می شوند. دست آموز کردن اسبهای عربی تاریخچه ای دور و دراز دارد.

در قرون وسطی، اعراب اسبهای خود را برای اهدافی مربوط به زمان خود پرورش می دادند که امروزه دیگر چندان دیده نمی شود: سرعت، قدرت، شکل ظاهری و مزاج. چند صد سال بعد، اسبهای عرب تبدیل به نژاد برتر اسب و ارزشمندترین اسبها می شوند. منظور از اصطلاح پرحرارت یا داغ، مزاج و طبیعت این اسبها است که برخی آن را نژاد “احساساتی” و بعضی دیگر آنها را اسبهای آتشین نام نهاده اند.

تنها دو نژاد اسب پر حرارت یا آتشین شناخته شده است: اسب عرب و تروبرد. اسبهای نژاد عرب تا قرن 16 و 17 میلادی به قاره اروپا نرسیده بودند، اما وقتی در این دوران به اروپا برده شدند تحولی بزرگ در زمینه پرورش اسب در اروپا ایجاد کردند. آمیختن اسبهای نژاد عرب با اسبهای انگلیسی، نژد تروبرد را خلق کرد که برای رقابتهای سوارکاری و اسب دوانی مورد استفاده قرار می گیرد. اسبهای نژاد آتشین به سرعت زیاد خود معروفند. این نوع اسبها با بدنی سبک و شور و حالی فراتر از دیگر اسبها، سرعتی بسیار زیاد دارند که آنها را به اسبهایی ایده آل برای مسابقات اسب دوانی تبدیل می کند.

اما همین شور و حرارتی که به آنها سرعت می بخشد، باعث می شود طبعی آتشین و هیجانی داشته باشند. این اسبها که اغلب با هنرمندان احساساتی و هیجانی مقایسه می شوند، می توانند در طی مسابقات و هنگامی که نیاز آنها به سرعت فراتر از ظرفیت و استقامت بدنشان است به خود آسیب بزنند. از آنجا که این اسبها پرهیجان و پر حرارت هستند، ممکن است در هنگام فرار از چیزی که آنها را می ترساند، هنگام ناراحتی از شرایطی که در آن حمل می شوند و یا در هنگام مواجهه با شرایط جدید و نا آشنا نیز به خود آسیب بزنند.

اسبهای مسابقه ای نیاز به توجه و رسیدگی زیادی از سوی مالکین و مراقبین خود دارند. برای یک کارشناس که بودجه کافی برای تربیت اسب، تامین امکانات اصطبل و مسابقات اسبدوانی را دارد، اسبهای نژاد آتشین می توانند یک زندگی پرهیجان را بیافرینند. اما رسیدگی و مراقبت این نوع اسبها باید توسط افرادی انجام شود که بدانند چه کار باید انجام دهند: یعنی متخصصینی با تجربه فراوان. اسبهای آتشین به خاطر حساسیت بالایی که دارند به راحتی ممکن است به واسطه بی تجربگی یا نداشتن تخصص کافی دچار آسیب شوند.

پاهای این اسبها بسیار ظریف بوده و باید با مراقبتهای خاص محافظت شود. این نوع اسب گرانترین نوع اسبها برای تخم کشی یا خریدن به حساب می آید و جزء سرگرمی های افراد بسیار ثروتمند است.

در زیر تعدادی از نژادهایی که آتشین به شمار می روند نام برده شده است:

Akhi-Teke

Anglo-Arabian

Arabian

Moroccan Barb

Pintabian

Shagya Arabian

Spanish Barb

Thoroughbred

بیماری های مهم قارچی و انگلی در اسب

کوکسیدیوئیدومیکوز

انسان و حیوانات در اثر استنشاق هاگ قارچ کوکسیدیوئیدیس ایمی تیس که در زمین رشد می کند مبتلا به بیماری می شوند. علایم بیماری در اسب عبارت است از لاغری، تب متغیر، خیز در پاها، کم خونی و ازدیاد گلبولهای سفید خون که در بعضی از موارد دل دردهای متناوب نیز وجود دارد. پارگی کبد در بعضی مواقع دیده می شود که به تلف شدن حیوان منجر می گردد.

کچلی

کچلی از بیماریهای قارچی پوستی می باشد که این قارچ به بافتهای پوششی و شاخی و الیاف مو حملخ می کند. در اسبها بیماری با ایجاد لکه های گردی در پوست شروع می شود و پس از چند روز موها فاسد شده و می ریزند. سطح پوست خاکستری رنگ و شوره های ریزی در پوست ظاهر می شود. سپس پوسته پوسته شده و خارش شدید در حیوان ایجاد می کند. در صورتیکه مراقبتهای لازم انجام شود پس از مدت 25 تا 30 روز بهبود حاصل می شود. در صورتیکه محل کچلی در زیر زین یا تنگ اسب باشد در اثر تحریک بهبودی به تاخیر می افتد و ممکن است به سایر نقاط بدن نیز سرایت کند.

بیشتر کچلی های انسان از حیوانات سرایت می کند، به خصوص در نقاط روستایی و جاهاییکه تماس نزدیک با اسب و گاو وجود دارد.

لنفانژیت واگیر(مشمشه کاذب)

لنفانژیت واگیر از بیماریهای مزمن اسب بوده که توسط یکی از انواع قارچها به نام هیستو پلاسمافارسی می نوزوم به حیوان سرایت می کند. این قارچ از راه خراشهای پوستی و از طریق لوازم آلوده مثل زین، عرق گیر و لوازم تیمار وارد بدن اسب می شود. زمانیکه این قارچ به بافتهای زیر پوست می رسد، قرحه هایی در امتداد عروق لنفی به وجود می آورد. این قرحه ها کم کم ضخیم شده و سرباز می کند. جراحات و ورم بیشتر در اطراف مفصل خرگوشی و یا در تمام قسمتهای پا مشاهده می شود، که اغلب بدون درد می باشد. این عوارض ممکن است در سایر نقاط بدن و یا مخاط بینی نیز دیده شود که در این صورت با بیماری مشمشه قابل اشتباه می باشد ولی باید توجه داشت که در این بیماری تست مالیین منفی است. این بیماری قابل سرایت به انسان و گاو می باشد.

 جرب

جربهای مختلفی در اسب ایجاد بیماری می کنند که مهمترین آنها عبارتند از جرب دمودکس اکویی، جرب سارکوپتیک، جرب پزوروپتیک و جرب کوریوپتیک می باشد.

جرب پزوروپتیک در اسب ایجاد دلمه هایی در قاعده یال و دم کرده، دلمه ها کم کم بزرگ شده و تولید خارش شدید می نماید و حیوان بدن خود را به در و دیوار می مالد. گاهی اوقات ممکن است جراحات در قسمتهای فاقد مو مثل زیر بغل، پستان و بیضه نیز دیده شود. جرب از طریق تماس مستقیم و یا از طریق استفاده مشترک از وسایل مثل زین، عرق گیر، افسار و … قابل انتقال است. جربهای اسب قابل انتقال به انسان می باشد.

سایر

از دیگر بیماریهای مشترک انگلی انسان و اسب می توان به هیستوپلاسموز، رینوسپوریدیوز و توکسوپلاسموز نام برد.

هانوورین

اسبهای هانووری یا هانوورین شناخته شده ترین اسبهای نژاد خونگرم اروپایی به شمار می روند و در ایالات متحده و همچنین در کل جهان به خوبی شناخته شده اند. اسب نژاد هانووری در رشته های پرش، درساژ و سه روزه عملکردی عالی دارد.

موفقیت هایی که این نوع اسب در رقابت ها به دست آورده است برتری او را به خوبی ثابت می کند. در المپیک سال 1992، 13 مدال به اسب های نژاد هانووری تعلق گرفت و 4 عنوان قهرمانی پی در پی پرورش اسب جهان همراه با پنج مدال طلا، یک نقره و دو برنز در مسابقات درساژ و پرش نمایشی در المپیک سال 1996 جایگاه این اسبها را هر چه بیشتر نشان داد.

انجمن اسب هانوورین آمریکا در سال 1978 شکل گرفت.

. تاریخچه و خصوصیات اسب نژاد هانوورین

تاریخچه اسب نژاد هانووری

این نژاد از ایالت Lower Saxony واقع در شمال آلمان نشات گرفته است که پادشاهی سابق هانووری در آن وجود داشت.

در آنجا یک صنعت پر رونق پرورش اسب در شهر سل (Celle) به مدت تقریبا 300 سال وجود داشت. با اینکه نژادنامه اسب هانووری رسما از سال 1888 آغاز شد، اما نسب نامه های دقیق از سالهای سده 1700 میلادی نگه داشته شده بود.

در اصل تولید نژاد هانووری از آنجا آغاز شد که اسب نژاد تروبرد با مادیان هولشتاینر یا هولستینر (Holsteiner) جفت شد تا اسب هایی با خصوصیات بهتر برای استفاده های نظامی و مزرعه داری تولید شود. اما در سده ی گذشته، برنامه های تولید نژاد هانووری به سمت تامین نیاز به اسب هایی ورزشی برای سوارکاری سوق یافته است که باعث شد نژادهای مناسب دیگر اسب نیز به این برنامه وارد شوند. اسب نژاد هانووری مدرن حاصل کار این برنامه ها است.

ویژگی های اسب نژاد هانووری

شیوه راه رفتن اسب نژاد هانووری بسیار با انعطاف است و به طرزی نرم گام بر می دارد، یورتمه رفتن او حالت شناوری دارد، و در هنگام تاخت حرکتش سریع، منظم و ریتم دار است. شاید به همین دلیل باشد که این نوع اسب را برای درساژ بسیار مناسب می دانند. قد اسب هانووری به 15.3 تا 16.2 وجب می رسد. این اسب ها اسبهایی قدرتمند و ورزشی هستند و رفتاری کاملا آرام و متعادل دارند.

مشخصات جسمانی اسب نژاد هانووری

پشت قوی ،بدن و اندام زیبا،جنبش های ورزشی سبک و زیبا. بسیار مناسب جهت درساژ.

به رنگ های شابلوطی، قهوه ای، سیاه ،سفید و خاکستری وجود دارند.

مشخصات اخلاقی

مهربان و باهوش هستند و یه آسانی به تربیت و تعلیم پاسخ می دهند.اغلب دارای خلق و خوی ثابت هستند.

اسب بادیه نشینان صحرا

قرنها پیش (جایی در صحراهای خشن و نامهربان خاورمیانه) یک نژاد از اسب به وجود آمد که تاثیر قدرتمندی که این نژاد به دنیای اسب گذاشت، مافوق تصور همگان بود.

درمیان علفهای شیرین مرغزارهای بیابانی، درطول دو رودخانه دجله و فرات درکشورهایی که امروزه به نامهای سوریه ، عراق و ایران شناخته می شوند و در دیگر قسمتهای شبه جزیره عربستان ، این اسب مقاوم و صمیمی پرورش یافت که به نام اسب عربی شناخته شد.

برای ملل اسلامی ، اسب عرب به عنوان هدیه ای از طرف خداوند بود. هدیه ای برای حرمت کردن و ستایش. چرا که اسب از ارج و قرب بالائی برخوردار بود.

سالها قبل از اینکه اروپائیان از وجود این اسب آگاه شوند،  اسبان صحرا به عنوان الزامی برای بقاء مردم بادیه نشین جلوه گر شده بودند، بطوریکه رئیس هر قبیله می توانست تاریخ شفاهی هر خانواده از اسبان خود را نقل کند، همانطور که می توانست تاریخ هر خانواده از قبیله خود را بازگو کند .

قبایل زیادی هم بودند که تنها یک نژاد خالص اصلی را در گله خود داشتند. پنج خانواده اصلی و مشهور اسبان عرب که نژاد الخمسه (Al khamsa) را تشکیل می دادند شامل: کهیلان ، سگلاوی، ابیان، همدانی و هدبان می شدند.

هر نژاد، وقتی به صورت خالص نژادگیری می شد، صفات و مشخصات خاصی را در فرزندان خود بسط می داد که قابل شناسائی و تشخیص بودند. مثلاً

1- نژاد اصیل کهیلان را با ویژگیهایی چون سینه عمیق ، قدرت عضلانی و اندازه می شناختند که اکثراً اندازه یک اسب خالص تا 15 وجب بود. نژاد کهیلان اسبهایی دارای سرهای کوتاه ، پیشانی مسطح و فکهای پائین بودند و رنگهای اصلی آنها خاکستری و شاه بلوطی بود.

2- نژاد اصیل سگلاوی بیشتر دارای صفت سرعت در حرکت بودند تا مقاومت و تحمل ،اسبهای نژاد سگلاوی دارای استخوانهای مناسب و صورت و گردن کشیده تر از نژاد کهیلان بودند . حداکثر ارتفاع ثبت شده برای نوع اصیل این نژاد حدود 5/14 وجب و رنگ رایج در این اسبها کهر بود.

3- نژاد عبیان به سگلاوی بسیار شبیه است. اسبان خالص معمولاً دارای کمرهای بلندتری نسبت به اسب عرب نمونه بودند. آنها اسبان کوچکی بودند که به ندرت ارتفاعی بیش از 2/14 داشتند و رنگ رایج در این نژاد عموماً خاکستری بود که کله های سفید بیشتری نسبت به دیگر نژادها در آنها دیده می شد.

4- اسبهای نژاد همدانی معمولاً به عنوان اسبهایی پهن ، نه چندان زیبا مطرح شده بودند ، با هیکل و اندام تنومند و عضلانی ، این اسبها دارای استخوان بندی بزرگ بودند. سرهایی داشتند که از نیمرخ عموماً مسطح بوده ، فاقد برجستگی جبه بود . همدانی از نظر جبه یکی از بزرگترین نژادها و شاخه های الخمسه بود که تا ارتفاع 2/15 وجب رشد می کرد. رنگهای اصلی در این نژاد نیله و کهر بود.

5- نژاد هدبان نمونه کوچکی از همدانی بود که در چندین ویژگی از جمله استخوانبندی بزرگ و بدن عضلانی با اسب همدانی شریک است . همچنین از صفات مشخصه اسبهای هدبان، دارا بودن طبیعت فوق العاده آرام و نجیب است. حداکثر قد آنها تاارتفاع 3/14 وجب گزارش شده است و بیشتر به رنگهای قهوه ای و کهر دیده می شوند و درصورت وجود، لکه های سفید موجود در بدن آنها بسیار کم است.

10 واقعیت جالب درمورد اسب ها

کسانیکه اسب نگهداری می‌کنند معمولاً سعی می‌کنند نکات کاربردی و جالب درمورد نگهداری اسب از اینطرف و آنطرف جمع‌آوری کنند، که آن ها را به خاطرشان بسپارند تا در آینده درموقع لزوم از آنها استفاده کنند. در زیر به چند واقعیت درمورد اسب‌ها اشاره می‌کنیم که ممکن است تابحال نشنیده باشید.

آیا می‌دانستید که…

1_ می‌توانید بگویید که اسب به کجا نگاه می‌کند.

 بیشتر مواقع گوش اسب‌ها به سمتی که به آن نگاه می‌کنند می‌چرخد. اگر گوش اسبی به سمت‌های مختلف می‌چرخد، این احتمال وجود دارد که به دو نقطه مختلف در عین حال نگاه می‌کنند.

2_  نمی‌توانید دماغ اسب را ببندید.

اسب‌ها نمی‌توانند از دهان نفس بکشند، فقط می‌توانند از راه بینی تنفس کنند. پس اطمینان حاصل کنید که هیچوقت راه بینی اسبتان بسته نشود.

3_ همه اسب‌ها یک روز تولد دارند.

اسب‌های اصیل علیرغم روز اصلی که به دنیا آمده‌اند، همه یک روز (اول ژوئیه)، (اول آگوست در استرالیا) تولد دارند. این یعنی اسبی که در روز کریسمس به دنیا آمده است، اولین تولد خود را یک هفته بعد در سال جدید جشن می‌گیرد.

4_  یک پا یا یک طرف کوتاه‌تر از طرف دیگر است. یک سمت اسب‌ها هم مثل انسان‌ها کوتاه‌تر از سمت دیگر است. با توجه به سمتی که معمولاً به آن تکیه می‌زنند می‌توانید بگویید که کدام طرفشان کوتاه‌تر است.

5_  اسب‌های عربی چند استخوان کوتاه کرده‌اند.

اسب‌های عربی پشت‌هایی کوتاه‌تر از بقیه نژادها دارند. دلیل آن این است که یک استخوان ستون‌فقرات، یک استخوان کمری و یک دنده کمتر از بقیه نژادها دارند.

6_ بعضی نژادها از بقیه بردبارتر هستند.

 نژاد ترک “Akhal-Teke” می‌تواند چندین روز بدون خوردن آب تحمل کند. 

7_ خوابیدن پرهزینه‌تر است.

 اسب‌ها در موقع دراز کشیدن انرژی بیشتری نسبت به وقتی که ایستاده‌اند مصرف می‌کنند.

8_ چین عاشق اسب است.

چین بیشتر از هر کشور دیگری اسب دارد. که البته با مقایسه با جمعیت انسانی آنها که بیشتر از هر کشور دیگری است، قابل‌قبول است.

9_ مجسمه اسب‌ها هیچ رمز و رازی ندارند.

طرز قرارگیری پای اسب‌ها در مجسمه اسب‌سواران بزرگ هیچ اهمیت و ویژگی خاصی ندارد. مجسمه‌سازان هیچ قصد و نیت درونی از طراحی یک حالت خاص برای یک اسب در مجسمه در سر ندارند.

10_ اسب‌بخار اسکاتلندی است.

 واژه اسب‌بخار توسط یک مهندس اسکاتلندی به نام جیمز وات انتخاب شده است. او این واژه را در آزمایشات خود برای تعریف قدرت یک موتور استفاده می‌کرد و تعریف خود را بر مبنای قدرت اسب‌های بارکش  قرار داده است.